Ani bebek ölümü sendromu: beşik ölümü sendromu

TANIM: Ani bebek vefatı sendromu ABÖS, 1 yaşından minik bebeklerin meçhul sebeplerle aniden can vermelerini belirleyen bir terimdir. Ani bebek vefatı sendromu beşik vefatı olarak da öğrenilir …

TANIM:
Ani bebek vefatı sendromu ABÖS, 1 yaşından minik bebeklerin meçhul sebeplerle aniden can vermelerini belirleyen bir terimdir. Ani bebek vefatı sendromu beşik vefatı olarak da öğrenilir gelişmiş ülkelerde 1-12 aylık bebekler arasında en sık görülen vefat sebebidir.

Birkaç tıbbi araştırmada, bu sendromla ilişkili biyolojik ve etrafsel risk faktörlerinin tanımlanmış olmasına rağmen asıl sebeple alakalı kesin bilgi yoktur. Dünya çapında yapılan bir hayli çalışmada yüzüstü karnının üstüne yatırılan çocukların yüksek risk altında oldukları gösterildi. Bebeklerin yatırılma pozisyonu ülkeler arasında değişiklik gösteriyor; Amerika Birleşik Devletleri’deki bebekler on sene evvel çoğunlukla yüzüstü yatırılıyordu. Daha sonra bazı ülkelerde olduğu gibi Amerika Birleşik Devletleri’de de annebabalar sağlıklı bebeklerin sırtüstü yatırılması için teşvik edilmeye başlandı.

JAMA’da yayımlanan üç yeni araştırma, bu mevzuda hâlâ başka çalışmalara gereksinim olduğunu ortaya koydu. Ulusal Çocuk Sağlığı ve İnsan Gelişimi Enstitüsü’nün National Institute of Child Health and Human Development: NICHD bir çalışmasında Amerika Birleşik Devletleri’de yüzüstü yatırılan bebeklerin oranının 1992 senesinde %70 olduğu, ancak 1996 senesinde %24′e düştüğü saptandı. Aynı süre içinde ani bebek vefatı sendromu takribî %38 eksildi. NICHD’nin yürüttüğü ikinci çalışmada, düşük kazanç seviyesine sahip, Afrika orijinli Amerikalı annelerin bebeklerini yüzüstü yatırma olasılığının daha fazla olduğu tanımlandı. Analistlere göre, doğumdan sonra bebeğinin hastanede yüzüstü yatırıldığını gören annelerin %93′ü konutta da aynı pozisyonda yatırıyor.

Massachusetts ve Ohio’daki takribî 8000 annenin yer aldığı başka bir çalışmada bebeklerini bir aylıkken yüzüstü yatıran annelerin oranı sadece %18 iken, bebekleri üç aylık olduğunda bu pozisyonda yatırmaya başlayan annelerin oranının %29′a yükseldiği tanımlandı.
Analistler bu çoğalışın, annelerin ailelerinden, dostlarından, başka çocuklardan ve bebeklerinin tutumlarından etkilenmeleri sonucu ortaya çıktığını bildiriyorlar. Analistler, bebeklerin yüzüstü yatırılmasını önlemek emeliyle Afrika orijinli Amerikalılar ya da İspanyol orijinliler, düşük kazanç seviyesine sahip, 29 yaşından genç, daha evvel çocuk sahibi olmuş ya da 8 haftalıktan minik bebeği olan, yüksek risk grubundaki annelere müteveccih eğitim programlanna gereksinim olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca, hastanelerde de yeni doğan bebeklerin sırtüstü yatırılarak doğru uyku pozisyonunun yerleştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.

ANİ BEBEK VEFATI SENDROMUNA AİT RİSK ETKENLERİ:
Analistler, ani bebek vefatı sendromunun sebebini öğrenmemelerine rağmen, olasılığı artıran etkenleri belirlediler:

Yüzüstü yatan bebekler
Sigara dumanına maruz kalan bebekler
Anneleri hamilelik yarıyılında sigara içenler
Anneleri ilk gebeliği sırasında 20 yaşından minik olanlar
Anneleri doğum evvelsi sağlık bakımı için hiç müracaat etmeyenler ya da geç müracaat etenler
Erken doğan ya da düşük doğum ağırlıklı bebekler
Kış aylarında doğanlar
Erkek bebekler

RİSK AZALTMANIN YOLLARI:
Ani bebek vefatı sendromunu önlemenin tehlikesiz bir yolu olmamasına rağmen, riski eksiltebilecek tedbirler şunlardır;
Bebekleri sırtüstü yatırmak
Doğumdan evvel iyi bir sağlık bakımı
Sigara içilmeyen bir etraf
Sert bir yatak
Bebeğin altına yastık ya da battaniye gibi yumuşak malzemeler yerleştirmemek
Bebeği çok sıcak civarda bulundurmamak giydirerek, örterek ya da fazla sıcak bir odada yatırarak
Rutin hakimiyetleri ve aşıları yaptırmak
Hafif bir hastalıktan sonra dahi bebeği birkaç gün yakından gözlemlemek

KAYNAKLAR:
National Institute of Child Health and Human Development “Back to Sleep” Campaign 31 Center Drive, Room 2A32 MSC 2425 Bethesda, MD 20892-2425 800/SOS-CRIB or www.nih.gov/nichd/
Sudden Infant Death Syndrome Alliance 800/221-SIDS or www.sidsalliance.org
American Academy of Pediatrics SASE business sizel to: SIDS Fact Sheet AAP P.O. Box 927 Elk Grove Village, IL 60009 National lnstitute of Child Health and Human Development, SlDS Alliance, American Academy of Pediatrics, AMA’s Encyclopedia of Medicine