Minik kalplere umut: Kemik iliği nakli hayat kurtarıyor

Lösemi ve doğuştan gelen kan hastalıklarıyla uğraş eden çocuklar için kemik iliği nakli, artık çok daha fazla hastaya umut olan hayati bir tedavi. Medipol Sıhhat Grubu’ndan Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Didem Atay, “Haploidentik yani yarı uyumlu nakillerde bile akraba içi ve dışı nakillerle tıpkı muvaffakiyet oranlarına ulaşabiliyoruz” diyerek, istekli kök hücre bağışının hayati kıymetine dikkat çekti.

HABERE İLİŞKİN GÖRÜNTÜ İÇİN TIKLAYIN İZLE

Kemik iliği nakli, lösemi ve Akdeniz anemisi üzere şiddetli hastalıklarla savaşan binlerce minik kahraman için adeta bir can simidi. Bu küçücük vücutlar için hayata tutunmanın en güçlü yolu olan nakil, ne yazık ki uygun verici bulmak hala aşılması gereken büyük bir mahzur. Medipol Mega Üniversite Hastanesi’nden Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Didem Atay, “Her lösemili çocuk vericisiyle (anne babası) gezer. Kâfi ki biz onu vaktinde kemik iliği nakline ulaştıralım.” ifadelerini kullandı. 

KÖTÜ HUYLULARA KARŞI EN GÜÇLÜ SİLAH

Kemik iliği nakli, çocuklarda hem lösemi üzere makus huylu (malin) hem de Akdeniz anemisi üzere selim hastalıklarda uygulanabiliyor. Prof. Dr. Didem Atay, son yıllarda lösemi tedavisinde büyük ilerlemeler sağlandığını belirterek, “Standart risk kümesindeki çocuklarda yüzde 90-95’lere varan muvaffakiyet oranları elde edilebiliyor. Lakin birtakım olaylarda hastalığın tekrarlama riskine karşı kemik iliği nakline muhtaçlık duyuluyor” dedi.

“O ÇOCUĞUN TEK BAHTI SİZ OLABİLİRSİNİZ”

Uygun verici bulmak bazen vakit alabiliyor. Bu süreçte aile içinden yahut akraba dışı vericiler tercih ediliyor. Şayet bu seçenekler sağlanamazsa, anne ya da baba üzere yarı uyumlu (haploidentik) vericilerle nakil yapılabiliyor. Prof. Dr. Atay, “Haploidentik nakiller, muvaffakiyet açısından artık akraba içi yahut dışı nakillerle muadil düzeye ulaştı. Aileler bu bahiste telaş etmesin” ihtarında bulundu. Türkiye’de istekli kök hücre bağışı için Türkkök sistemi kullanılıyor. Uygun bir eşleşme durumunda, vericiye ulaşılarak tekrar onayı alınıyor. Lakin kimi vericilerin son anda vazgeçebildiğini belirten Prof. Dr. Atay, “O çocuğun tek talihi siz olabilirsiniz. Lütfen geri adım atmayın. Bu, tıpkı kan bağışı kadar inançlı bir süreçtir” dedi.

KÖK HÜCRE NASIL ALINIYOR?

Kök hücrenin iki farklı metotla toplanabildiğini tabir eden Prof. Dr. Atay, “Ameliyathane ortamında kemik iliğinden ya da özel aygıtlar aracılığıyla damardan alınan periferik kandan. Her iki sistem de verici açısından inançlı oluyor. Beden 3-4 hafta içinde verdiği kök hücreleri tekrar üretir. Bağışçının sıhhati bu süreçten etkilenmez. Türkkök havuzunda eşleşme bulunamazsa, dünya genelindeki memleketler arası verici bankalarından da tarama yapılabiliyor. Lakin yurt dışı kaynaklı nakillerde süreç uzayabildiği için, acil durumlarda en çok haploidentik nakillere başvuruluyor” halinde konuştu.