Yeni Tip Koronavirüs Belirtileri Nelerdir?

Aşı, bedende enfeksiyonu taklit ederek tesir gösterir. Olağan koşullarda hasarlı bir mikroorganizma bedene girdiğinde, bağışıklık sistemi onu tanır ve yok etmeye çalışır. Ancak bağışıklık sistemi cılız olan şahıslar, bu mikroorganizma ile savaşamaz ve hasta olur. Aşı, şahıs hastalığa tutulmadan evvel yapılır. İçerisinde hasarlı mikroorganizmanın hastalık yapmayan ancak bağışıklık sisteminde yanıt oluşturan bir versiyonu bulunur. Aşılanan şahıs, bedenine giren bu versiyona karşı bağışıklık sistemi aracılığıyla antikor üretir. Antikorlar, hasarlı patojen mikroorganizmaları yok etmeye yarayan proteinlerdir. Aşılama ile oluşan antikorlar, şahsın hakikat mikroorganizmayla karşılaştığı vaziyetlerde devreye girer ve hastalık büyümesini önler. Bu sayede aşı olan şahıs, alakalı hastalıktan korunmuş olur.

Aşı Cinsleri Nelerdir?

Uzmanlar; hastalığa neden olan mikroorganizmaların bedende nasıl tesir gösterdiği ve bağışıklık sisteminin bu organizmalara nasıl tepki gösterdiğini araştırarak aşı geliştirme çalışmalarını sürdürür. Edinilen bilgiler ile değişik cinste aşılar geliştirilmiştir. Bu cinsler:

Canlı Zayıflatılmış Aşı

Bu cins aşılarda, hastalık yapıcı mikroorganizmalar canlı halde aşı içerisine konulur. Ancak hastalık yapma özellikleri zayıflatılmıştır. Bu sayede aşılanan şahısta hastalığa neden olmadan bağışıklık cevabı oluşturur. Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak Kara Kuvvetleri Komutanlığı, tüberküloz BCG aşısı bu türdedir.

İnaktif Aşı

Hastalığa neden olan mikroorganizmalar, aşı içerisinde tamamen cansız haldedir. Bu cins aşılar; bağışıklık yanıtını canlı aşılardan değişik biçimlerde oluşturur. Aşının maksimum koruma sağlaması için birden fazla doz uygulanması gerekebilir. Hepatit A ve inaktif polio aşısı bu türe misaldir. Yeni tip koronavirüse karşı Sinovac şirketi tarafından geliştirilen CoronaVac aşısı da inaktif aşıdır.

Toksoid Aşı

Bu cins aşılar, zehirli madde oluşturarak bedene hasar veren mikroorganizmalardan korunmayı sağlar. Zehirli Maddenin zayıflatılmış hali olan toksoidler aşı içerisine konulur. Böylece beden asıl zehirli madde ile karşılaştığında, zehirli maddeyi basitçe yok edebilir. Difteri ve tetanoz, bu tip aşılara misaldir.

Subunit Aşı

Patojen mikroorganizmanın yalnızca muhakkak parçalarını kapsar. Bu parçalar, bağışık sistemi hücreleri tarafından tanınarak antikor oluşmasını sağlayacak özelliktedir. Boğmaca aşısı, bu türe misal olarak gösterilebilir.

Konjuge Aşı

Bu tip aşılar subunit aşının bir alt cinsi olarak da değerlendirilebilir. Dış kısmında polisakkarit kapsül bulunduran bakteri cinslerine karşı tesirlidir. H. influenza, pnömokok, meningokok misal olarak verilebilir.

Nükleik Asit Aşıları

Bu cins aşılar virüslerde bulunan Deoksirübo Nükleik Asit yada RNA yapıdaki genetik materyal temel alınarak hazırlanır. Aşılanan şahısta alakalı virüse karşı bağışıklık oluşturur. Aşı geliştirmede genetik materyal kullanımı oldukça yeni bir usuldür. Yeni tip koronavirüse karşı geliştirilen Pfizer/BiON Tech ve Moderna aşıları bu cins aşılara misaldir.

Hangi Aşıları Yaptırmalıyız?

‘Çocukluk yarıyılında hangi aşılar yapılmalı?’ suali oldukça sık sorulur. Çocukluk yarıyılında aşılama hem çocuk sıhhati hem de cemiyet sıhhati açısından oldukça ehemmiyetlidir. Aşılanan çocuklar, ciddi neticeler doğurabilecek enfeksiyon hastalıklarına karşı korunmuş olur. Aşı ile önlenebilen enfeksiyon hastalıkları, cemiyetin tamamının aşılanması ile ortadan kaldırılabilir. Misalin yaygın aşılama ile çiçek hastalığı eradike olmuştur sonlanmıştır. ‘Hangi aşılar gerekli?’ suali de yeniden sık karşılaşılan bir sualdir. Aşı yaptırmak için bir gereklilik olmamakla beraber fert ve cemiyet sıhhati açısından herkesin zorunlu aşıları yaptırması bereketli olacaktır.

Çocukluk yarıyılında yaptırılması gereken aşılar, Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan aşı takviminde belirtilmiştir. Erişkinlerde de özellikle alakalı hastalıklar açısından tehlike taşıyan şahıslar zatürre pnömokok ve influenza grip aşısını yaptırmalıdır. Yurt dışı seyahatine çıkacak şahısların da ziyaret edecekleri ülkeyi araştırması ve bu bölgede bir salgın hastalık tehlikeyi varsa buna temkin olarak aşı yaptırması öneri edilir.

Yeni Tip Koronavirüse Karşı Hangi Aşıyı Seçim Edilmeli?

Yeni tip koronavirüs, kısa müddette tüm dünyaya dağılmış ve milyonlarca şahsın sıhhatini negatif etkilemiştir. Yeni tip koronavirüse karşı bir rehabilitasyon henüz geliştirilmediğinden pandeminin sona ermesi için en büyük umut aşılardır. Bu süreçte yeni tip koronavirüs SALLA-CoV-2’ye karşı değişik işletmeler tarafından muhtelif aşılar geliştirilmiştir. Virüse ve neden olduğu hastalığa karşı değişik aşıların olması, ‘Hangi aşı tehlikesiz, hangi aşı tesirli?’ gibi suallerin sorulmasına neden olmuştur. Bu suallere kesin yanıt vermek henüz bütün anlamıyla olası değildir. Bu aşılar, bilimin ilerlemesi ve teknolojinin büyümesiyle oldukça kısa müddette hazırlanmıştır. Dolayısıyla aşılar hakkında henüz uzun süreli bilgiler mevcut değildir. Ancak geliştirilen aşılar, pek çok değişik ülkede binlerce insan üzerinde sınanmış ve bu çalışmalardan elde edilen neticeler açıklanmıştır. Elde edilen bilgiler, aşıların hastalıktan ciddi oranda gözettiğini göstermiştir. Aşılanan şahıslar virüsle enfekte olsa bile Covid-19’u hafif biçimde atlatmakta, yoğun bakıma gereksinim dinlememektedir. Bu sebeple pandeminin sona ermesi, Covid-19’a bağlı kayıpların önlenmesi ve daha önceki banallere geri dönülebilmesi için cemiyet bazında yaygın aşılama koşuldur. Aşı olmak için bir maniyi bulunmayan herkesin, sırası geldiğinde Covid-19 aşısını olması salgının daha kısa müddette sonlanmasını sağlayacaktır.

Aşı, enfeksiyon hastalıklarından korunmada ehemmiyetli rol oynar. Aşı ile önlenmesi olası olmayan hastalıklardan da meselesiz bir biçimde kurtulmak için bağışıklık sisteminin güçlü olması gerekir. Bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilmesinde yiyecek yardımları verim sağlayabilir. Sağlıklı günler dileriz.