Madende bu gazlar öldürüyor

Soma maden felaketinde suratlarca emekçi yaşamını karbonmonoksit sebebiyle kaybetti. Peki madende başka hangi riskli gazlar var? Özellikle kömür ocaklarındaki kazalarda çıkan yangına bağlı olarak birkaç …

Soma maden felaketinde suratlarca emekçi yaşamını karbonmonoksit sebebiyle kaybetti. Peki madende başka hangi riskli gazlar var?

Özellikle kömür ocaklarındaki kazalarda çıkan yangına bağlı olarak birkaç değişik zehirli gaz vefatlara neden oluyor. Peki madencileri bekleyen riskler neler?

Bu sualin cevabını İstanbul Florance Nightingale Hastanesi Sıhhatli Yaşam Merkezi Direktörü Dr. Özgür Şamilgil verdi:

Karbondioksit
Basmakalıp soluma ile atılan karbondioksit, civar iyi havalanmıyorsa civardaki nitrojen gazıyla da birikerek yüksek yoğunluğa erişir ve solunum yolu ile kana geçer, kanın asiditesini bozarak, boğulmaya ve zehirleyici tesir ile vefata neden olur.

Oksijen noksanlığı
Bir öteki kapalı alandaki yanma sırasında oksijenin eksilmesidir. Özellikle beyin ve kalbin beslenememesi neticeyi Uyuklama, ayyaşlık, dikkat dağınıklığı, soluk açlığı, baş sızısı, baş dönmesi ve baygınlığa neden olur.

Hidrojen sülfür
Yanıcı ve patlayıcı bir gazdır. Çürük yumurta kokusu hissi verir. Kazalarda yüksek oranda solunduğunda beyinde zarara, gözde ciltte yanıklara, akciğer eksikliği ve buna bağlı vefata neden olabilir.

Karbonmonoksit
Kömür ve odun gibi yapısında karbon bulunan yakıtların yanması veya bütün olarak yanmaması neticesinde oluşan dumanda bulunur tatsız, renksiz, kokusuz olduğu için fark edilemez. Kırmızı kan hücrelerinin içerisinde bulunan ve dokulara oksijen taşıyan hemoglobine oksijenden vasati 230-270 kat daha süratli bağlanır ve bu sebeple tüm uzuvlar oksijensiz kaldığı için can vermeye başlar. Sıkıntılılık, bitkinlik hissi, şiddetli baş sızısı, baş dönmesi, bulantı – kusma, karın sızısı, göğüs sızısı ve çarpıntı, tansiyon ve kalp atışlarında yavaşlama, üşengeçlik ve uyuklama, akıl karmaşıklığı, dikkat bozukluğu, dışkı ve idrar yakalayamama, bayılma ve nöbet geçirme, koma, solunumun durması ve vefat ile sonuçlanır. Bu zaman etrafın havalandırmasının yeterli olup olmaması ve yangının devam edip etmemesine bağlı olarak 5 ila 30 dk içinde hakikatleşebilir.

Bu gidişatla karşılaşan kazazedenin ilk yapacağı şipşak gaz maskesi takmaktır, aksi taktirde akıl fluluğu ve idrar bozukluğu büyüyeceğinden kendini kurtaracak bir teşebbüste dahi bulunamayacaktır. Kurtarılan birey, evvel sarih pak havaya çıkarılmalı hemen yapay solunum ve oksijen uygulanmalıdır. Ayrıca sağlık kurumu koşullarında solunum aygıtına bağlanması veya yüksek tazyik odasına alınarak rehabilitasyon edilmesi gerekebilir. Geç kalındığında kalıcı beyin zararları, felç ve adale zararları oluşabilir.

Methane
Oldukça patlayıcı bir gazdır ve maden ocaklarında en sık patlama sebebidir. Ayrıca solunum noksanlığına neden olur.