Erkeklerin Ömrü Neden Kısalıyor ?

Türkiye de kapalı yerlerde sigara içimini yasaklayarak insanların sıhhatini gözetmeye müteveccih çalışmaların başlangıcı 1970 li senelerin ikinci yarısına dek uzanır. Bu yasağı kanunlaştırma teşebbüslerinden ilki Milletvekili Bülent Akarcalı ve Dostlarının Mayıs 1989 da verdikleri “Sigara, Tütün ve Tütün Mamullerinin Hasarlı Alışkanlıklarından Koruma Kanunu Öneriyi” iledir. Kanunlaşma süreçlerini bitirerek TBMM Genel Heyeti nca kabul edilen öneri, 9 Ocak 1991 Tarihinde zamanın Cumhurbaşkanı Sayın Turgut Özal tarafından “ticaret serbestliğine ters” olduğu mazereti ile veto edilmesi sebebiyle yürürlüğe girememiştir.

Milletvekili Sayın Dr. Ahmet Feyzi İnceöz ve dostları tarafından hazırlanan 4207 Rakamlı “Tütün Mamullerinin Hasarlarının Önlenmesine Dair Kanun” TBMM de kanunlaşma süreçlerini bitirdikten sonra 7 Kasım 1996 da Genel heyet de bazı farklılıklarıyla kabul edildi. Zamanın Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel tarafından onaylanarak 26 Kasım 1996 tarih ve 22829 rakamlı Resmi Gazetede yayımlanarak ve yürürlüğe girmiştir.

Uygulanmasında bazı aksaklık ve ihlaller olsa da 4207 Rakamlı Kanun Türkiye de çok büyük bir başarı göstermiş ve ehemmiyetli bir işlev görmüştür. Sigara ve öbür tütün mahsulleri bağlamında cemiyeti sanki dönüştürerek sigara içimine daha geniş kapsamda yasakların getirilmesine etraf hazırlamıştır.

Bu vaziyeti yerinde ve doğru olarak idrak eden Hükümetin hazırladığı “5727 Rakamlı Tütün Mamullerinin Hasarlarının Önlenmesine Dair Kanunda Farklılık Yapılması Hakkında Kanun” 03.01.2008 Tarihinde TBMM genel heyetinde kabul edilmiş ve yasak kapsamı genişletilerek tüm kapalı alanları içerecek hale getirilmiştir. Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül tarafından onaylanmıştır.

Kabulünün üzerinden üç sene, uygulanmaya başlandığı tarih olan Temmuz 2009 tarihinin üzerinden ise henüz iki sene geçmiş olmasına karşın sigara yasağı uygulamaları çok başarılı neticeler vermeye başlamıştır:

-Herkes sigara içmenin makûs bir alışkanlık olduğunu kabul etmektedir

-Sigara ikram etmek ya da konutlarda işyerlerinde sehpaların üzerinde sigara bulundurmak en büyük ayıp ve görgüsüzlük olarak kabul edilmektedir

-Hiç kimse bayramda, seyranda konuğuna şeker ya da çikolata ile birlikte sigara ikram etmemektedir

-Artık Türkiye de sigara içmek statü mevzusu olmaktan çıkmıştır

Sigara yasağının kapsamını genişleten 5727 Rakamlı kanunun kabulünün üçüncü uygulanmaya başlamasının ikinci senesinde geriye doğru bir değerlendirme yapıldığında; yer yer ihlaller kollansa da çok süratli bir ilerleme kaydolunmuştur TAPDK verilerine göre, Türkiye de satılan sigara ölçüyü; 2005 senesinde 106 milyar 717 milyon adet iken, 2006 senesinde 107 milyar 908 milyon adede, 2007 senesinde 107 milyar 455 milyon adete 2008 senesinde ise 107 milyar 859 milyon adete yükseldi. 2009 senesinin Temmuz ayında kapalı alanlardaki sigara yasağının kapsamı genişletildi, kahvahene, bar, kafe ve lokantalarda da sigara içimi yasaklandı. Türkiye de içilen sigara ölçüyü, yasağın genişlemesine paralel olarak 2009 senesinde, 107 milyar 555 milyon adede 2010 da ise 93 milyar 354 milyon adete geriledi ve ilk kez 100 milyar adetin altına düştü.

Türkiye de kapalı alanlarda sigara içme yasağı de çok tesirli oldu. Hem bırakanların rakamı arkasıydı hem de sigara içenler daha öncekisine göre çok daha az sigara içiyor. Yukarıyada verilen tüketim rakamları da bunu doğruluyor. Sigara yasakları tesirini en fazla geçen sene gösterdi ve içilen sigara ölçüyü ilk kere 100 milyar adedin altına düştü. İlk seneler için azabıl sigara ölçüsündeki böylesine bir eksilme çok büyük bir başarı. Önümüzdeki senelerde kartopu tesiri görülecek ve başarı daha da büyüyecektir.

Sigara ağır bir bağımlılık ve tiryakiler belli bir vakit sigara içmezler ise yoksunluk belirtileri ciddi kasvetlere neden olabiliyor. Bu sebeple de bağımlılar canları her istediğinde sigara yakmak isterler. Buna esnafın alıcı kaybetme fobisi ve sigara işletmelerinin propagandası da ilave edilince bazı ihlaller kollanıyor. Bu da son derece natürel. Türkiye çok büyük bir ülke ve sigara içimine kısıtlama getirmeden evvel 15 yaş üstü popülasyonda erkeklerin yarısına yakını bayanların ise dörtte bkocaman sigara içiyor idi. Dolayısı ile de her sigara içenin başına bir denetçi koymak imkânlı değildir. Bundan dolayı gerek şahsi bazda ve gerekse müessese bazında yasakları ihlal edenler oldu ve oluyor da. Ancak bunlar büyük oranlarda değil. Bu ihlaller gitgide de eksiliyor. İhlaller çok az olmasına karşın, bazı odaklar bu ihlalleri abartarak, kaidelere uyanların kafasında kararsız yaratmak istiyor. “Canım uyulmuyor ben de uymayayım”, dedirtmeye çalışıyorlar. “Yasağa uymayan esnafın olduğunu ve uyanların haksız bir rekabet ile karşısında bırakıldığı” algısı yaratılmak isteniyor. Bu cins negatif teşebbüsler barıyı yasaklayamıyor. Türkiye yeni jenerasyonların sigaradan korunması için yeteri ihtiyatı alan ülkelerin başında geliyor. Dünya Sağlık Teşkilatının bu mevzudaki siyasetleri istikametinde çok başarılı uygulamalar yapıyor

Prof.Dr.Recep Akdur