Sigara dumanı lösemiye neden oluyor!

Sigara bedende pek çok hastalığa neden olurken, özellikle kanserin de en büyük destekçisi Yalnızca sigara içmek değil, dumanına maruz kalmak dahi şahsı hasta etmeye yetiyor. Özellikle …

Sigara bedende pek çok hastalığa neden olurken, özellikle kanserin de en büyük destekçisi

Yalnızca sigara içmek değil, dumanına maruz kalmak dahi şahsı hasta etmeye yetiyor. Özellikle sigaranın içindeki “formaldehit” maddesi son zamanlarda çevremizden sıkça dinlemeye alışkın olduğumuz ve gitgide yaygınlaşan kanser cinslerinden biri olan lösemiye davetiye çıkarıyor.

Doç. Dr. Mustafa Çetiner, “1- 7 Nisan Kanser Haftası” evvelinde lösemi ve rehabilitasyonu hakkında bilgi verdi.

Dumanı dahi hasta etmeye yetiyor
Löseminin sebepleri bütün olarak öğrenilmemekle beraber; bazı etkenler bu kanserin çoğalışından genel olarak mesul yakalanmaktadır. Bu etkenlerden ilki ışınımdır. Kimi toksik maddeler de lösemiye neden olur. Bunların ilk sırasında “formaldehit” yer almaktadır. Bu madde ne yazık ki; endüstriyel alandan ev malzemelerine, diş hekimliğinde kullanılan kaplamalardan laboratuvar malzemelerine kadar bir hayli alanda kullanılmaktadır. Mobilyalarda da bu kimyevi sıkça kullanılır. Sigara dumanında oldukça yüksek seviyelerde bulunur. Dizel vasıtaların egzos dumanında, natürel gazda, neticesinde de bol ölçüde formaldehit sarihe çıkar. Ancak bu etmenlerin doğrudan lösemi sebebi olduğunu söylemek güçtür. Yeniden de bu toksik madde ile temasın minimal olmasının faydalı olduğunu söylemek olasıdır.

Kanser ilaçları da lösemi sebebi olabilir
Bir öteki lösemi sebebi kanser rehabilitasyonunda kullanılan ilaçlardır. Ne yazık ki, rehabilitasyon emeliyle kullandığımız kemoterapi ilaçlarının büyük çoğunluğu seneler içinde ikincil lösemilerin gelişimine neden olmaktadır. Ne yazık ki; bu şekilde ortaya çıkan lösemilerin rehabilitasyonu oldukça güçtür ve rehabilitasyon cevapları çoğu kere gülümseyici olamamaktadır.

Lösemi rehabilitasyonu dikkat ve sabır gerektirir
Lösemiyi ve öteki hematolojik kanserlerinden ayıran en ehemmiyetli değişiklik rehabilitasyon sürecinin çok uzun ve çoğu kere uzun süreli uyuyuşlar gerektiriyor olmasıdır. Kullanılan kemoterapi ilaçları oldukça yoğundur. Enfeksiyon ve kanama eşi karmaşıklıklar daha sıktır. Hastalığın seyri tehlike etkenlerine, tipine, hastanın yaşına, eşlik eden hastalıklarına göre farklılık gösterir. Ancak öğrenilmelidir ki; lösemi günümüzde rehabilitasyon edilebilir bir hastalıktır.

Her sene 4000 bin lösemi hastası mukadderatına terk ediliyor
Türkiye’de lösemi rehabilitasyonunda temel olarak bilgi, birikim ve tecrübe beceriksizliğimizin olmamasına karşın alt yapı beceriksizliklerimiz hali hazırda devam etmektedir. Avrupa Birliği kriterlerine göre her milyon popülasyona 50 kemik iliği nakli yapılması gerekir. Bu sayı dikkate alınırsa ülkemizde senede en az 3500 kemik iliği nakli yapılması gerekmektedir. Oysa Türkiye’de yatak, hekim ve personel yokluğu sebebiyle nakil rakamı 1000 hududuna henüz erişmemiştir. Başka Bir Deyişle her sene 4000’e yakın hasta bu rehabilitasyon imkânından faydalanamamakta ve bir anlamda mukadderatına terk edilmektedir. Mesele yalnızca mekan meseleyi değildir, ülkemizde kan hastalıkları uzmanı rakamı son derece beceriksizdir.

Kemik iliği nakli uygulamalarındaki ilerleme lösemi ile gayrette zaferi artırdı
Lösemi rehabilitasyonunda kullanılan standart kemoterapilerde son senelerde çok büyük farklılıklar olmamasına rağmen destek rehabilitasyonlarındaki büyümeler ehemmiyetli adımlar atmamızı sağlamaktadır. Bu sayede günümüz tıbbı bir zamanlar salt ölümcül olarak tanınan akut löseminin rehabilitasyonunda büyük yol almıştır. Çocukluk çağı lösemilerinde rehabilitasyon cevap oranları %80’lere erişti, erişkinlerde akut löseminin bir cinsi olan “AML”de kür uğru vasati olarak %40’ları aşmıştır. Kemik iliği nakli uygulamalarının yaygınlaşması, kemik iliği nakli usullerinin çeşitlenmesi ve hastalara uygun rehabilitasyonların geliştirilmesi galibiyet oranlarımızı ciddi olarak artırmaktadır. Dolayısıyla şunu belirtmek gerekir ki; genel anlamda lösemi rehabilitasyon edilebilir, en azından hakimiyet edilebilir bir hastalıktır.

Lösemi rehabilitasyonu bireye özel olarak tasarlanmalı
Lösemi rehabilitasyonu hekim ile hasta ve hasta yakınları arasında tasarlanacak bir rehabilitasyondur. Rehabilitasyon, protokoller dünyanın her bir yerinde eş olmakla birlikte; löseminin tipi, hastanın yaşı, sosyoekonomik vaziyeti, eşlik eden öteki hastalıklar, evvelki hastalıkları gibi bir hayli değişkenin göz önüne alınarak karar verilmesi gereken bir vaziyettir. Başka Bir Deyişle hazır rehabilitasyonlardan çok bireye özel rehabilitasyonlar olarak idrak edilmelidir. Bu vaziyet rehabilitasyon eden hekimin doğru seçilmesini zorunlu kılar.

Lösemi rehabilitasyonu gören hastanın evinde evcil havyan olmamalı
Evde kedi köpek beslemek löseminin sebebi olamaz ancak lösemi rehabilitasyonu gören hastaların evlerinde kedi ve köpek gibi hayvanların netlikle barındırılmamaları lüzumludur. Eş şekilde canlı çiçekler de hastalar için ehemmiyetli bir tehlikedir. Özellikle kan sayım değerlerinin düştüğü ve bağışıklık sisteminin bozulduğu bu vaziyette; kedi, köpek ve canlı çiçeklerin evde hastanın bulunduğu civarda olmaması lüzumludur.

Seçenek tıp usullerinin lösemi rehabilitasyonunda rastgele bir yeri yoktur
Bu mevzuda aklıselimin baskın olması, çoğu para kazanmak emelli yapılan seçenek tıp uygulamaları mevzusunda dikkatli ve seçici davranılması gerekmektedir. Seçenek tıp yaklaşımının ülkemizde palazlanmasındaki en ehemmiyetli etmenlerden birinin güvene sabretmeyen, çoğu zaman “buyurgan”, ruhsuz, derinliksiz hasta-hekim ilişkisi olduğuna inanıyorum. Kanımca olağan tıp ile sağaltılabilecek hastalara uygulandığında “hasarlı” olacak “seçenek” uygulamaların önüne geçilebilmesinin en iyi yollarından biri hastaya bir insan olarak değer vermek, empati yapabilmektir. Hekimliğin “sanat” yanı da budur.

Kaynak: http://www.haberturk.com/saglik/haber/614885-sigara-dumani-losemiye-neden-oluyor