Sigara Bağımlılığı: Az Ve Öz

1. Nikotin sakızları ve byeminleri

Nikotin kapsayan sakız ve byeminlerin 1980’li senelerin ortalarından itibaren kullanılmaya başlandığını belirten Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu şunları söylüyor: “Bu rehabilitasyonun esası, şahsın harcadığı sigara ölçüsüne göre belirlenen nikotin byemininin bedene yapıştırılmasına sabrediyor. Bu byeminlerdeki nikotin ölçüyü de giderek eksiltiliyor. Nikotin byeminlerinin kalbe hasar verdiğine dair söylemler var, ancak bunlar doğru değil. Siz günde 20 sigara içiyorsanız, bunun yerine verilen byemin çok daha az nikotin kapsıyor. Tek başına tavırsal rehabilitasyonlarla sigarayı bırakma başarısı yüzde 15-20 seviyesinde kalırken, bu rehabilitasyonların nikotin ile birleştirilmesinde oran yüzde 30’a çıkıyor” diyor. 2. Bupropiyon

Dünya Sağlık Teşkilatı’nün kabul ettiği ikinci yöntem ise bupropiyon etmen maddeli bir ilacın kullanımı. Prof. Dr. Çuhadaroğlu, bupropiyon rehabilitasyonunun kazara bulunduğunu ifade ediyor. Bir çalışma sırasında Vietnam gazilerine verilen bupropiyon etmen maddeli antidepresanların, sigara ve içkiden alınan sevinci eksilttiği belirlendi. Nikotin reseptörleri dış civardan ya da organizmanın içinden gelen farklı yapıdaki ihtarları idrak edip, asap lifleri aracılığıyla merkezi asap sistemine ileten anatomik yapılar, sigara içildiğinde beyinde oluşarak, mutluluk hormonları olarak bilinen dopamin ve noradrenalin salgılanmasına yol açıyor. Bupropiyon ise bu hormonların beyinde kalış vaktini uzatıyor. Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu, bu mekanizmayı şöyle açıklıyor: “Beden bu hormonları kullanıyor, aynı yerden geri alıyor, tekerrür arınıyor ve yine kullanıyor. Geri alma yerleri de ‘reuptake kapıları’ oluyor. Bupropiyon ise bu kapıları yavaşlatıyor. Geri alım yavaş olunca, beyinde daha çok bulunuyorlar ve tesirleri de uzun sürüyor. “ 3. Vareniklin

Birey sigara içince nikotin, beyindeki nikotin reseptörlerine bağlanıyor ve onların rakamının giderek çoğalmasına yol açıyor. Bu vaziyet de bağımlılığı pekiştiriyor. Vareniklin etmen maddeli bir ilacın, nikotin reseptörlerini eksilttiğini belirten Prof. Dr. Çuhadaroğlu, bağımlılık gidişatının da bireye göre değiştiğinin altını çizerek şu balakaları veriyor: “Nikotin reseptörleri canlılar ve artıyorlar. Vareniklin ise reseptörlere bağlanıyor ve daha az dopamin salgılanmasını sağlıyor, böylece yeni nikotin reseptörü ihtarı yapmıyor. Nikotin reseptörünün ömrü 15 gün. Bu ilaçla, nikotin reseptörlerinin artmasının yasaklanması ve takribî 20 gün içinde şahsın hiç sigara içmediği zamana dönmesi hedefleniyor.”

Yöntemleri değişik olsa da tüm rehabilitasyonların birkaç ortak noktası bulunuyor. Bunlardan ilki rehabilitasyon süresi… Hap alımı biçimindeki rehabilitasyonların en az 8 hafta sürdürülmesi, gerektiğinde zamanın 12 haftaya çıkartılması öneriliyor. Yeni Tavır Biçimleri Geliştirin!

Sigarayı bırakmada en ehemmiyetli kaidelerden bkocaman da yeni tavır biçimleri geliştirmek oluyor. Sigara içme lüzumu sezildiğinde yapılacak birkaç hareket, bu hasarlı alışkanlıktan kurtulmayı basitleştiriyor. Bunlardan bazıları: • Bol bol su için. • Bulunduğunuz etrafı sık sık havalandırın. • İşinize odaklanamadığınızı düşündüğünüzde iki dakika soluklanın ve yine başlayın. • Kül tablalarını ortadan kaldırın. • Sigarayı bırakmaya karar verdiğiniz an, içtiğiniz markayı değiştirin. • Kullandığınız parfümü değiştirin. Zira sigara kokusu ile birleşen parfüm, şahsi bir özelliğiniz haline geliyor. • Dostlarınızdan size destek olmalarını isteyin. • “Niçin sigara içiyorsunuz? Niçin bırakmak istiyorsunuz?” suallerini yanıtladığınız bir liste oluşturun. Sigara içmek istediğinizde o listeye göz atın. • Sigara-kahve, sigara-çay ve sigara-rakı gibi ikilileri tespit eterek, bunları ‘sigarasız’ yapmayı deneyin. • Tespih ve stres topu kullanımının destekçi olabileceğini unutmayın. • Sigarayı bıraktığınız günü, doğum günü gibi özel bir gün olarak belirleyin. Böylece kutlamak için iyi bir sebebiniz olsun.