Sıcak çarpması nedir? Belirtileri ve tedavi teknikleri

Yaz aylarında güneşli havanın tadını çıkarmak herkes için keyifli olabilir fakat denetimsiz ve ağır halde güneş ışınlarına maruz kalmak sıhhat açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir. Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, yaz aylarında sıcak çarpmasına karşı dikkatli olmaları konusunda herkese ihtarda bulundu.

Güneşli havaların keyfini çıkarmak herkes için cazip olsa da, yaz sıcaklarının tesirli olduğu periyotlarda sık görülen “sıcak çarpması”, yaşlı genç ayırt etmeksizin sıhhati tehdit ediyor. Özellikle, yanlışsız müdahale edilmediği takdirde hayati risk taşıyan sıcak çarpması, ısıyla bağlantılı en tehlikeli hastalık çeşitlerinden biri. Gerek bireylerin gerekse toplum sıhhati profesyonellerinin, sıcak çarpmasının belirtileri, risk faktörleri ve alınması gereken tedbirler konusunda şuurlu olması hayati ehemmiyet taşıyor. Acıbadem Life Sağlıklı Ömür Hizmetleri’nden Aile Hekimliği Uzmanı , sıcak çarpması ile ilgili kıymetli ayrıntıları anlatarak dikkat edilmesi gereken konulara vurgu yapıyor.

SICAK ÇARPMASI NEDİR?

Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, sıcak çarpmasını; ” Bedenin ısı düzenleme sisteminin iflas etmesi sonucu beden sıcaklığının 40°C’nin üzerine çıkmasıyla oluşan önemli bir klinik tablodur. Çoklukla uzun vadeli sıcak hava maruziyeti yahut çok fizikî aktivite sonrasında gelişir. En çarpıcı özelliği, bedenin artık terleyememesi ve ısısını düşürememesidir. Tedavi edilmezse şuur kaybı, organ yetmezlikleri ve hayat kaybıyla sonuçlanabilir.” diyerek açıklıyor.

SICAK ÇARPMASININ BELİRTİLERİ

Karaca, “Semptomlar, sıcak bitkinliği üzere daha hafif bir tablo sonrası ortaya çıkabileceği üzere direkt da gelişebilir” diyerek,  hastalığın belirtilerini; “Sıcak çarpmasının belirtileri süratle gelişir ve şu semptomları içerebilir: Çok yüksek beden sıcaklığı (40°C ve üzeri), baş karışıklığı, ajitasyon, konuşma bozuklukları, terin kesilmesi, kuru ve sıcak cilt, bayılma, nöbet geçirme, kas krampları, baş ağrısı, mide bulantısı, süratli nabız ve teneffüste hızlanma.” şeklinde tanımladı.

SICAK ÇARPMASINA KARŞI RİSK ALTINDA OLANLAR 

Belirli birey kümeleri için daha yüksek olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Karaca, “Bebekler, küçük çocuklar ve yaşlı yetişkinler (65 yaş üzeri); kalp ve teneffüs hastalığı olanlar; gebe bayanlar; açık havada çalışan yahut spor yapan bireyler; ısıya alışık olmayan bireyler (yeni iklime maruz kalanlar); yetersiz sıvı alımı ve alkol tüketimi nedeniyle dehidratasyona açık olanlar için sıcak çarpması daha fazla risk oluşturuyor” diyerek en fazla risk altında olan kümeleri açıkladı. 

SICAK ÇARMASINA NASIL MÜDAHALE EDİLMELİ?

Karaca, sıcak çarpmasında süratli müdahalenin hayat kurtarıcı olduğunun altını çizerek, izlenmesi gereken adımları sıraladı. 

• Kişiyi çabucak serin bir ortama alın. (Gölgelik yahut klima olan bir iç yer ülküdür.)
• Giysilerini çıkarın, hava akımını artırın.
• Soğuk suyla duş aldırın ya da buz torbalarını boyun, koltuk altı ve kasık üzere büyük damar bölgelerine yerleştirin.
• Sıvı verin, fakat şuur durumu yerinde değilse sıvı verilmemelidir.
• 112 acil yardım çağrılmalı ve profesyonel tıbbi müdahale beklenmelidir.

SICAK ÇARPMASINDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALI?

Sıcak çarpmasını kolay fakat tesirli usullerle önlemenin mümkün olduğunu da tabir eden Karaca, “Bol su için. Sıvı kaybı ısıya karşı savunmasız hale getirir. Ağır fizikî aktiviteyi sıcak saatlere denk getirmeyin. Sık sık mola verin ve gölgede dinlenin. Açık renkli, hafif ve gevşek giysiler giyin. Kendinizde ya da etrafınızdaki bireylerde sıcak çarpması belirtileri fark ederseniz, vakit kaybetmeden müdahale edin. Risk kümelerindeki bireyleri gözlemleyin ve gerekirse dayanak sağlayın.

Sıcak çarpması, güçlü bireyleri bile kolaylıkla etkileyebilecek kadar önemli bir tablodur. Yaz aylarının tadını çıkarırken, bedeninizi dinlemek ve tedbirleri elden bırakmamak hayati değer taşır.” diyerek sözlerini noktaladı.