Parmak çıtlatmak

Kimi insanlar, her iki elinin parmaklarını birbirine geçirerek ve onları gererek ses çıkartırlar, başka bir deyişle çıtlatırlar. Çoğumuz buradan gelen sesin kemiklerden geldiğini sanırız, hatta rahatsız oluruz …

Kimi insanlar, her iki elinin parmaklarını birbirine geçirerek ve onları gererek ses çıkartırlar, başka bir deyişle çıtlatırlar. Çoğumuz buradan gelen sesin kemiklerden geldiğini sanırız, hatta rahatsız oluruz ama nedense bunu yapanlar vaziyetlerinden memnun görünürler. En çok ve kolaylıkla çıtlattığımız yerler bedenimizde en çok bulunan sürtünmeli eklem yerleridir. Bu tip eklem yerlerinde, misalin, parmaklarınızda, iki kemiğin birleştiği yerde bir iletişim kapsülü ve bu kapsülün içinde de, kemiklerin hareketleri sırasında, buraları yağlayan bir akışkan bulunmaktadır. Bu akışkanın içinde erimiş vaziyette oksijen, nitrojen ve karbondioksit gazları bulunur. Bedenimizde en kolay çıtlatabileceğimiz eklem yerlerimiz parmaklarımızdır. Parmaklarımız gerilince ve eklem yerlerimiz düzleşince bu kapsül de gerilir. İçindeki akışkanın tazyiki eksilir ve gaz kabarcıkları patlamaya başlar. İşte dinlediğimiz bu seslerdir. Patlayan kabarcıklar neticesinde gazlar bu akışkanı terk eder, akışkan daha da genleşir ve eklem yerinin hareket hünerini artırır. Şüphesiz ki eklem yerinin gerilmesi, bu kapsülün boyu ile hudutludur.

Şayet parmaklarınızı çıtlattığınız anda röntgenini de sürüklemiş olsanız, eklem içinde oluşan gaz kabarcıklarını görebilirsiniz. Bu hadise eklem yerindeki hacmi takribî yüzde 15-20 artırır. Aynı parmağınızı arka arkaya çıtlatamazsınız. Bir vakit beklemeniz gerekir, zira gaz kabarcıklarının akışkan içerisinde tekerrür oluşması azıcık zaman alır. Tüm bu açıklamalar, deneylerle ispatlanmasına rağmen, yeniden de bu kadar minik gazın, bu denli büyük bir ses çıkartabilmesinin sebebi hala anlaşılmış değildir.

Ayrıca ayrıntılı çalışmalar göstermiştir ki, çıtırdama sırasında iki ayrı ses dinlenmektedir. Birincisinin gaz kabarcıklarının patlaması olduğu öğreniliyor. İkinci sesin ise kapsülün uzama hududuna vardığında çıktığı sanılıyor.

Peki, parmaklarımızı çıtlatmak bedenimiz için hasarlı mıdır? Bunu alışkanlık şeklini getirenlerde, eklemler etrafındaki yumuşak doku hasar görmekte, parmaklar şişmekte, dolayısıyla elin kavrama eforu eksilmektedir.