Karanfil (E. caryophyllata)

Mersingiller familyasındandır. Anayurdu Endonezya’daki, ismi yerli dilinde baharat anlamına gelen Moluk takımadalarıdır. Ama, günümüzde daha çok Afrika kıtasının doğusundaki Zengibar ile Hint Ummanındaki öteki adalarda …

Mersingiller familyasındandır. Anayurdu Endonezya’daki, ismi yerli dilinde baharat anlamına gelen Moluk takımadalarıdır. Ama, günümüzde daha çok Afrika kıtasının doğusundaki Zengibar ile Hint Ummanındaki öteki adalarda yetiştirilmektedir, abuhavayı uygun olmadığından ülkemizde yetişmeyen karanfil ağacı, 10-20 m’ye kadar boylanabilen ve kışın yapraklarını dökmeyen duyarlı bir nebattır. Tenimsi dokulu, parlak ve kocaman yaprakları dallarda karşılıklı çiftler halinde dizilmiş olup üzerlerinde salgı bezi benekleri bulunur.

Çan şeklindeki pembe renkli çiçeklerinin tomurcukları kurutulduğunda kırmızımsı kahverengine döner. Güzel kokulu olan bu tomurcuklara kısaca ‘karanfil’ ismi verilir. Kısmen gölgeli, soğuk ve esintiye karşı korunmalı yerleri seven karanfil ağacı, suyu iyi akıntılı ve asitli toprakları yeğler. Tohumuyla ya da gövde çeliklerini arttırılır.

Karanfil tomurcuklarında ogenol ojenol ismi verilen hidrokarbon, kişisellik asit ve karyofıllin kapsayan bir uçucu yağ esans bulunur. Karanfılyağı da denilen bu esans, diş doktorluğunda sıkça faydalanılan antiseptik ve ağrı kesici ilaçların imalinde kullanılır. Karanfil tomurcukları ise, bazı reçel, yemek, turşu ve baharatlı şarapların imalinde çeşni olarak kullanılmaktadır.

Karanfil tomurcuklarının ve karanfilyağının sıhhate faydalı tesirleri ve bunlardan faydalanma usulleri şöyle özetlenebilir:

1. Karanfil tomurcukları uyarıcıdır. Özellikle sindirim sistemi üzerinde uyarıcı tesir yapar.
2. Gaz söktürücüdür.
3. Mide bulantısını bastırır. Kusmaları önler.

Bu tesirlerinden faydalanılmak üzere piyasada satılan karanfil tomurcuklarından bir tutam 7-8 tane alınıp 1 kadeh kaynar suya atılır. 10 dakika demlendirilerek hazırlanan infüzyon ılık olarak içilir.

1. Karanfil tomurcukları soluğun makûs kokusunu yok eder. Bunun için tomurcuklar ağızda çiğnenip sert bakiye tükürükle atılır ya da yukarda tarifi verilen infüzyonla gargara yapılır.
2. Karanfil tomurcuğu ağrı kesici ve hafif uyuşturucudur. Bu tesirlerinden faydalanılarak diş ağrısını kesmekte kullanılır. Bir adet karanfil tohumu ağıza alınır. Ağrıyan çürük dişin yakınına getirilir ve bir müddet orada yakalanır ya da gene piyasada satılan karanfilyağı azıcık pamuğun üzerine damlatılır ve pamuk ağrıyan dişe bastırılır.
3. Karanfılyağı romatizma ve nevralji ağrılarının rahatlatılmasında faydalı olur. Bunun için karanfilyağı ağrılı yerlere dıştan ovalanarak uygulanır.