İftardan sonra ağırlık çökmesi nasıl engellenir ?

Oruç açtıktan sonra yorgunlaşıyor musunuz ? Yasaklamak elinizde. Bazı yemeklerden sonra çoğu şahsın üzerine bir rehavet çöker ve uyuklamaya başlar. Bu gidişat özellikle Ramazan’da iftar sonrası …

Oruç açtıktan sonra yorgunlaşıyor musunuz ? Yasaklamak elinizde.

Bazı yemeklerden sonra çoğu şahsın üzerine bir rehavet çöker ve uyuklamaya başlar. Bu gidişat özellikle Ramazan’da iftar sonrası ortaya çıkar. Peki insan organizmasında böyle bir gidişatın büyümesine neden olan etmenler nelerdir ?

Yemek sonrası neden uyku kazanç ?
Gün içerisinde beden ısısı iki defa düşer. Bunlardan biri sabaha karşı 03.00 suları, öbürü ise öğleden sonra 14.00-15.00 saatleri arasıdır. İnsanların öğle yemeğinin ağırlığına bağladığı bu rehavet yarıyılı, hakikatinde bedenin uykuya en eğilimli olduğu saat dilimi olup, bu saat aralıkları uykunun en nitelikli olduğu zamandır. Değişik bir neden ise ağır yiyeceklerin yenildiği öğün sonrası karbonhidratlı gıdaların insüline süratli yanıt vermesi neticeyi büyüyen kan şekeri azlığıdır. Yeteri kadar enerji alamayan beyin çalışmasını yavaşlatarak en ekonomik koşullarda vazife yapmaya çalışır. Laktik asit de yemek sonrası uyku halinin ehemmiyetli bir sebebidir. Laktik asit, beden yorulduğunda oksijensiz solunum neticeyi adalelerde üretilen bir ürün olup bedene bitkinlik verir ve bu gidişat şahıslarda uykuya meyil oluşturabilir. Bazı gidişatlarda da yemek sonrası bedende metabolik alkaloz büyür. Mide içerisindeki gıdaların hazmedilmesi için asit civara gereksinim vardır. Mide bu asit civarı sağlayabilmek için kandan hidrojen iyonlarını alır. Bu gidişat kanda hidrojen iyonlarının eksilmesine neden olarak kanı bazik civara doğru kaydırır. Kanda oluşan bu alkaloz etraf ise uyku meyline neden olabilir.

İftar sonrasındaki uyku halinin sebebi
Uzun süren açlık sonrası, besinlerle beyne süratli glikoz erişmesini sağlayan şekerli gıdalar alındığında, ani yükselen kan şekerine karşılık salınan insülin hemen kan şekerinde düşmeye neden olur. İşte yemek sonrası şahıslarda ortaya çıkan tembelliğin sebebi, bu cins biyokimyasal olaylardır.

Sahurda akışkan ve protein alınmalı
İftar ve sahurda mide, fazla ölçüde besinlerle doldurulmamalı. Sahur yemeğinde, gün boyu gereksinim dinlenecek akışkan ve protein ihtiyacı ön tasarıda olmalı, karbonhidratlar uyku ve tembellik verdiği, düşünsel işlevleri yasakladığı için, hudutlu veya az ölçüde harcanmalı. İnsanlar, enerji kaynağı olarak organik maddeleri kullanırlar. Bunlar; karbonhidratlar, proteinler ve yağlardır. Takribî, 1 gr. karbonhidrat ve 1 gr. proteinden 4 kalori sağlanırken, yağlardan 9 kalori elde edilir.

Karbonhidratlar; en çok harcanan gıda kategorisidir. Gelişmiş ülkelerde günlük enerjinin vasati yüzde ellisi karbonhidratlardan kazançken, büyümekte olan ülkelerde oran yüzde yetmişi aşabiliyor. Kanda gezen başlıca yakıt, glikozdur. Beyin gibi bazı uzuvlar, başka bir yakıtı hemen kullanmazlar. Açlık sırasında beyin; değişik uzuvlara giden glikozun çoğunu durdurarak kendine alır ve sistemini korur. Bu gidişat, öncelik hakkı gibi düşünülmemeli. Proteinler de zorunlu enerjinin yalnızca yüzde on beşini sağladıklarından, genelde kalori kaynağı biçiminde düşünülmezler. Zira hazmedilmeleri ve yakılmaları sırasında tüketilen enerji, verdiklerinin yüzde otuzuna kadar erişebilir. Temelinde proteinler, hücre ve dokuların yapı taşları olmak üzere vazife alırlar. Aynı zamanda, enzim ve hormonların imali için de lüzumludurlar. En yoğun enerjiyi ise yağlar sağlar.

Bunlara dikkat!
* İftarda fazla yemek harcanmamalı, mide bir anda doldurulmamalı.
* Karbonhidrattan muhtaç, proteinden zengin yiyecekler harcanmalı.
* Şahsın kalp hastalığı yoksa yemek sonrası kafeinli meşrubatlar içmemeli. Türk kahvesi seçim edilebilir.
* Kısa bir yürüyüş yapılmalı.

Prof. Dr. Yavuz Baykal- Zaman

Kaynak: http://www.haberturk.com/haber.asp?id=97470&cat=220&dt=2008/09/14