Fazla soğuğa dikkat!
Kışın beyaz örtüsünü gösterdiği günlerde uzmanlar uyarıyor, hipotermiden korunun! Şiddetli soğukların yurdumuzu etkilediği bu günlerde, öğrenilmekle birlikte genellikle gözden kaçan ehemmiyetli bir mevzu beden ısısının düşmesi …
Kışın beyaz örtüsünü gösterdiği günlerde uzmanlar uyarıyor, hipotermiden korunun!
Şiddetli soğukların yurdumuzu etkilediği bu günlerde, öğrenilmekle birlikte genellikle gözden kaçan ehemmiyetli bir mevzu beden ısısının düşmesi hipotermi ve donmadır.
Klasik beden ısısı adaleler tarafından oluşturulur ve beyinde Hipotalamus denilen bir bölge tarafından hakimiyet edilir. Klasik beden ısısı 37 C ortamındadır. Isı 37 C altına düştüğünde hipotermi başlar. Reel hipotermide ise ısı 35 C altındadır.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Bülent Takviyeci donmalara karşı alınabilecek tedbir ve adımları belirtiyor;
ISI KAYBI ARTIYOR
Hipoterminin en sık görülen sebebi etrafsal etmenlerle soğuğa maruz kalma vaziyetidir. Özellikle soğuk su ile temas ve suya batma en süratli, en ciddi hipotermi sebebidir. Zira suda ısı mesajımı başka bir deyişle ısı kaybı havaya göre 30 kat fazladır.
ÇOCUKLAR VE YAŞLILAR DİKKAT
Değişik hipotermi yapan nedenler kafa travması, beyin urları inme gibi beyin hastalıkları; tiroid bezinin az çalışması, kan şekerinin düşük olması, öbreküstü bezinin az çalışması, şeker koması gibi hormonal hastalıklar; tüm bedene mikrop dağılması ile izleyen ciddi iltihabi hastalıklar ve ilaç zehirlenmeleridir.
ERKEN HİPOTERMİ
Beden ısısı 37-35 C arasındadır. Bulguları titreme kol ve bacaklarda soğukluk, el ve ayaklarda morarma ve çarpıntıdır.
HAFİF HİPOTERMİ
Beden ısısı 35-32,2 C arasındadır. Bulguları şuur fluluğu, etrafın farkına varamama zamanı- mekanı- bireyleri karıştırma veya tanıyamama, soluk alışverişinin süratlenmesidir.
ORTA HİPOTERMİ
Beden ısısı 32,2-28 C arasındadır. Şuur iyice bulanır ve uyku haline geçilir. Kalp ritm bozuklukları başlar.
AĞIR HİPOTERMİ
Beden ısısı 28 C altındadır. Artık birey koma halindedir. Refleksler tamamen kaybolmuştur. Kalp çalışması iyice bozulur, kalp ve solunum durması alana kazanç.
DONMA
Beden ısısının 27 C altında olması vaziyetidir. Ağır hipotermi başlığı altında da değerlendirilebilir. El, ayak, burun gibi bölgesel ısı düşüklüğüne ise Frostbite denir. Dokular donup sertleşerek beyaz, sarı-beyaz veya mavi beyaz renge döner.
DONMALARA DİKKAT
Donma, sanılanın aksine sadece dağlık veya kırsal bölgelerde olmaz. Civar ısısının donma noktası altında olması da gerekmez. Kışın konutsuz bireylerde veya konutlarında yeterince ısınamayanlarda da olur.
Yaşlı ve hastalarda daha sık görülür. Islanmak hipotermiyi süratlendirir. Hipotermi tanısı bedenin soğuk olması ve bulgular görülerek konulabilir.
Klasik termometreler 32-33 C ye kadar sıhhatli ölçebilir. Bu sebeple reel ısı özel termometrelerle anlaşılabilir. Yinede bulgular ve klasik termometre ile ısı ölçümü yol göstericidir.
İLK YARDIM HADİSE YERİNDE BAŞLAR
1-İlk adım genel değerlendirmenin ehemmiyeti:
Şuuru, solunumu ve kalp atım rakamı süratle değerlendirilmelidir. Islak kıyafetler değiştirilip kuru olanlar giydirilmelidir. 20 C etrafındaki oda veya civar ısısı ilk müdahale için idealdir.
ANİ ISITMADAN KAÇIN
Solunum ve dolaşımı durmuş olanlara kesinlikle ilkyardım yapılmalıdır ve uzun sürdürülmelidir. Bazı hastalar geç de olsa hayata döndürülebilirler. Hasta battaniyelerle ısıtılabilir.
Dış etrafta ısıtmak için fazla zaman kaybedilmemelidir.
BİREY HEMEN SICAK BİR ETRAFA ALINMALI
Soğuk suya maruz kalmışsa üzerindeki ıslak kıyafetler bir an evvel çıkarılıp kuru sıcak kıyafetlerle değiştirilmeli ve muhtemelse battaniye kullanılarak birey ısıtılmalıdır.
Bu hastaların tıbbi rehabilitasyonlarında sıcak odalar, ısıtılmış serum ve solunum gazları, hatta gerekirse beden dışı dolaşımla kanın ısıtılması gibi usuller ve ilaçlar kullanılır.
Soğuk havalarda yaşlı ve çocukların uzun vakit dışarıda ve yalnız kalmalarına izin verilmemeli, uygun elbiseler giydirilmelidir.
NASIL GİYİNELİM?
Soğuktan korunmak için arasında hava sıkışmış kıyafetler, yün, sentetik köpük ve hava boşlukları kapsayan elbiseler iyi gözeticilerdir. Başı örtmek ve eldiven kullanmak ısı kaybını ehemmiyetli miktarda eksiltir.