Çiçek Hastalığı (Smallpox)

Oluştuğu Yerlere Göre Difterinin Alttaki Çeşitleri Vardır:

Burun Difterisi

Difterinin bebeklerde en çok görülen biçimidir. Bazen çok az ateş yapar. Solunum eforlaşır. En apaçık işareti burun akıntısının irinli ve kanlı olmasıdır. Burun difterisi çoğu zaman fark edilmez ve ağır hastalık olması sebebiyle risklidir.

Ağız Ve Boğaz Difterisi

En sık görülen difteri biçimidir yüzde 50. Boğaz sızısı ve yutkunma eforluğu ile başlar. Bademciklerin üstü ve küçükdil boğazın arka duvarına ağır izleyen olaylarda ağız dokusuna kadar uzanan beyazımsı gri renkli kirlerle kaplanır. Kirler, tahta bir spatula ile kazındığında kanama olmaz. Boyun lenf bezlerinde şişme görülür.

Gırtlak Difterisi

Kimi zaman kendiliğinden kimi zaman da boğaz difterisinden yayılarak oluşur. Çocuklarda 1-4 yaş arası çok sık görülür. Yavaş yavaş sıcak basması, kuru ve boğucu öksürük ve solunum eforluğu ile başlar. Bu bulgular birkaç gün içinde şiddetlenir. Bulguların sebebi gırtlak çeperindeki şişliklerin difteri pasına dönüşmesidir. Şayet zorunlu müdahale yapılmazsa solunum yollarında hayati risk oluşturabilen sıkışmalar olabilir. Solunum eforluğu giderek çoğalır ve soluk alınırken ıslığa eş bir ses dinlenir. Boğaz adaleleri gerilir. Göğüs kafesi ve karın boşluğu zorlanır. Çocuklarda morarma olur. Surat soluk, nabız zayıf, kalp atışları süratlidir. Boğulma krizleri vefatla sonuçlanabilir.

Göz Difterisi

Gözün bağdokusu üzerinde oluşur. Göz şişer ve beyazımsı gri renkli bir tabakayla kaplanır. Bazı gidişatlarda göz açılamayacak kadar şişer, gözden kanla karmaşık irin akar. Saydam katmanın yaralanması neticede âmâ olma ihtimali vardır.

Deri Ve Yara Difterisi

Oldukça risklidir ve belirli bir yara katmanı oluşturarak kendini muhakkak eder.

Göbek Difterisi

Yara difterisinin göbekte görülen biçimidir.

Ortakulak Difterisi

Çok ender olarak görülür.

Kuluçka Devresi: 1-7 gün.

Bulguları

Hastalık ateşle başlar. Baş sızısı, kusma, çocuklarda karın sızısı olur. Bulguları bakterilerin yerleştiği bölgeye göre farklılık gösterir.

Seyri

Çok hafif geçen gidişatlarda hastalanan bireyi fazla sallamaz ve ateş fazla derecede yükselmez 38,5 dereceye kadar. Çok apaçık olmayan yutkunma eforluğu görülür. Kimi zaman, difterinin apaçık özelliği olan irinli katman dahi olmaz. Bu takdirde hastalığın süratle yayılma ihtimali vardır, zira hastalık teşhis edilemediği için hastanın ayrılması söz mevzusu olmamıştır.

Hastalık devamlı ilerleme gösteriyorsa boğaz, burun ya da gırtlak difterisi vb. gibi difteriler ortaya çıkabilir. Hastalık seyrinin çok ağır geçtiği gidişatlarda güçlü zehir tesirleri görülür. Çok yüksek ateş, nabız kumpassızlığı, sıkıntılılık, devamlı kusma, burun ve tende küçük tefek kanamalar, boğazda şişme gibi ağır yan tesirler ortaya çıkar.

Difteri bakterilerinin salgıladığı zehir kana geçerse kalp, kan dolaşımı ve asap sistemlerinde bozukluklar baş gösterir. Sonunda kan zehirlenmesinden kaçınılamaz.

Hastalığın Seyri Sırasında En Apaçık İşaretler Şunlardır:

Fazla solukluk, kusma, nabız atışlarının kumpassızlığı, soğukluk duygusu, ısı ve tansiyon düşmesi, 2. ya da 3. hafta içinde kalp adalelerindeki iltihaplanma neticeyi ani vefat. İyileşme sırasında dahi kalp adalelerinin cerahati neticeyi vefat görülebilir. Öbür bulaşıcı hastalıklara oranla kalp daha çok etkilenir. 2. ve 4. haftalar arasında görülen felçler, asap sisteminin de hastalıktan dolayı etkilendiğine işarettir. Hastalık sebebiyle oluşan felçler hastayı ve ailesini korkutursa da, hastalık teşhisinde destekçidir ve çoğu defa birkaç ay sonra felç gidişatı ortadan kalkar.

Rehabilitasyon

En iyi ilaç l894te bulunan difteri serumudur. Difteri serumu, kanda hürce gezen zehirli maddeleri yakalar, ama kalp adaleleri. Ya da asap sistemine yerleşmiş olan zehirli maddelere erişemez ve hastalığa neden olan bakterileri öldüremez. Bu sebeple difteri. Serumu muhtemel olduğu kadar erken verilmelidir. Serumla beraber penisilin de verilmelidir. Penisilin sadece difteri bakterilerini yok eder, zehirleri etkileyemez. Kan dolaşımının devamlı hakimiyet altında yakalanması çok ehemmiyetlidir. Kalp üzerindeki yan tesiri dikkate alınarak hastanın 8-14 gün zamanla yatakta yakalanması gerekir. Difterinin her çeşidinde ve kalpteki yan tesirlerinde hastanın kesinlikle bir sağlık kurumu rehabilitasyonu altına alınması zorunludur.

Korunma

Burun ve gırtlak salgılarının. Bakteriyolojik laboratuvar araştırmasında netice olumsuz alındığında hastalık bulaşıcı kalitesini kaybetmiş demektir. Çocuklara difteri aşısı yapılmalıdır. Hastalığın bulaşmasını önlemek emeliyle hastanın kesinlikle ayrılması gerekir. Beklenir bir difteri ihtimaline karşı çocuklara serum verilebilir.

Difteri aşısı dört haftalık aralarla yapılır. İlk aşı, bir yaşına kadar yapılmalı, 2 ve 6 yaşlarında yinelenmelidir. Difteri aşısı tetanos aşısı ile beraber de yapılabilir. Hastanın konutta rehabilitasyon edilmesi halinde, hastaya bakan şahsın hastanın yanına girerken bir maske takması ve oksijen peroksitli suyla gargara yapması zorunlu temkinler arasında sayılabilir. Difteride penisilin, eritrosin ve streptomisin kullanılır. Ağır olaylarda kortikosteroidler kullanılabilir.