Astım hamlelerinde tetiği sürükleyen tek etmen allerjenler değil
Astıma neden olan şartların düzenlenmesinin ilaç rehabilitasyonu kadar ehemmiyetli! İşte günlük hayatta karşımıza çıkan tehditler… Günümüzde astım evreleri metamorfoz gösteriyor. Evvelleri hafif, orta ve ağır astım …
Astıma neden olan şartların düzenlenmesinin ilaç rehabilitasyonu kadar ehemmiyetli! İşte günlük hayatta karşımıza çıkan tehditler…
Günümüzde astım evreleri metamorfoz gösteriyor. Evvelleri hafif, orta ve ağır astım biçiminde belirlenen evreler, bugün hakimiyet altında olan ve hakimiyet altına alınamayan astım olarak belirleniyor. Günümüzde fenotip kavramının ön tasarıya çıktığını ve astımın her hastada aynı stilde ve şiddette olmadığını belirten Göğüs Hastalıkları Kısmı’nden Doç. Dr. Cem Gündoğdu, her hastaya uygun rehabilitasyonun hekimi tarafından seçilmesi gerektiğinin ve astıma neden olan şartların düzenlenmesinin ilaç rehabilitasyonu kadar ehemmiyetli olduğunun altını çizdi.
Astım; soluk darlığı, üç haftadan uzun süren öksürük, soluk verirken dinlenen hırıltı veya ıslık sesi ve göğüste tıkanıklık hissi ile bulgu gösterir. Soluk darlığı hamleler halinde kazanç, özellikle geceleri hastayı uykudan kaldırması tipiktir. Hastanın, hamleler arasında soluk darlığı yakınması genellikle yoktur, fakat bu vaziyet hastaların bir kısmında devamlı bir hal alabilir. Soluk darlığı olmadan, yalnızca kuru öksürük nöbetlerinin varlığı veya soluk verirken dinlenen ıslık sesi ve hırıltı da tek başına astımın bulgusu olabilir. Reflünün olması da, mide asidinin bronşlara geçmesine ve yakmasına neden olacağından kuru öksürük nöbetleri yaratabilir. Bu sebeple akla getirilmeli ve rehabilitasyonu kesinlikle yapılmalıdır.
Astım hamlesinde genelde tetiği sürükleyen bir etmen vardır. Allerjiye bağlı olabileceği gibi, en sık görülen biçimi, bronşu duyarlı şahıslarda üst solunum yolları enfeksiyonları sonrası ve geniz akıntısı ile astım hücumunun başlamasıdır. Bunlardan başka muhtelif faktörler astım hücumuna neden olabilir. Ev tozu akarları, çimen, ağaç, yabani ot ve tahıl polenleri, küfler, hamam böcekleri, kedi, köpek, kuş gibi ev içerisinde beslenen hayvanlar, nezle, grip gibi enfeksiyonlar, sigara dumanı, odun, kömür dumanı, tezek yakma, parfüm, saç spreyleri, yemek ve boya kokuları gibi ağır kokular, sis ve hava lekeliliği, stres ve psikolojik etkenler, egzersiz, fazla nem % 85’in üzeri, hava ve mevsim koşullarındaki metamorfoz, gülme, ağlama gibi ani sık soluk alış verişini gerektiren manevralar, mesleksel etkenler.
Ev tozu akarları gözle göremediğimiz, ancak iç civarlarda milyarlarca bulunan mikroskop altında keneye benzeyen canlılardır. En çok, yün ve pamuklu yorgan, yastık, yorgan, yatak, battaniye, halı, perde gibi yerlerde barınırlar. Yüksek yükseltili yerlerde akarların hayata ihtimali çok azken, özellikle rutubetli abuhavalarda hayata ihtimali çok fazladır. Örneğin, Erzurum’da ev içi havadaki akar konsantrasyonu çok düşükken, Alanya’da akar konsantrasyonu çok fazladır.
Akarlara allerjisi olanlar, yatak örtülerini, nevresimlerini ve çarşaflarını haftada en az 2 kere değiştirmeli ve bunları 60 derece üzerinde bir sıcaklıkta yıkamalıdırlar.Evde sık sık paklik yapılması, tercihen pakliğin başkası tarafından yapması, şahıs kendi yapıyorsa maske kullanılması, evin sık sık havalandırılması, yatak odasında halı varsa kaldırılması, kumaş döşeli eşyalar yerine ten, yapay ten, ahşap ve plastikten yapılmış olanlarının seçim edilmelidir. Evde peluş oyuncak barındırılmamalı, yatak ve yastıklar akarları geçirmeyen özel bir kılıf ile kaplanmalı, akarları öldüren özel kimyevi solüsyonlarla paklik yapılmalıdır. Özellikle HEPA High Efficiency Particulate Arresting – Yüksek Aktiflikte Partikül Tutucu filtre kapsayan hava arınma aygıtlarının kullanılması gibi ihtiyatlar almaları, uzun vadede allerjik şikayetlerinin hakimiyeti ve savunumu açısından bereketli olabilir.
Polenlerden korunmak için; polen sezonu olan Nisan, Mayıs, Haziran aylarında zorunlu olmadıkça dışarıda gezilmemeli ve pikniğe gidilmemelidir. Ev ve otomobillerde polenleri yakalayan hava filtreleri ve hava arınma makineleri kullanılmalıdır. Polenin yoğun olduğu günlerde dış etrafta maske ve gözlük takılmalı, polenlerin yoğun olduğu yarıyıllarda kapı ve pencereler kapalı yakalanmalı, evdeki pencereler ince örgülü telle kapatılmalı, polen sezonu süresince allerjiye karşı gözetici antiallerjik ilaçlar alınmalıdır.
Küf mantarlarından korunmak içinse evde nemli, rutubetli duvarlar varsa tamiri yaptırılmalı, evin havalanması çoğaldırılmalı, küflü malzemeler atılmalı ve küflü yerler çamaşır suyu ile silinmelidir.
Ev hayvanlarına karşı alınabilecek ihtiyatlar ise, allerjik şahsın yaşadığı eve ev hayvanı alınmamalı eğer evde hayvan besleniyorsa, bu hayvan alerjik şahıstan olasıysa uzaklaştırılmalıdır. Evdeki hayvan uzaklaştırılamıyorsa, HEPA filtreli bir hava arınma aygıtı kullanılmalı, hayvanla yakın temas halinde maske takılmalı ve hayvanın tüyleri allerjenlerin ölçüsünü eksiltebilecek özel bir şampuanla haftada bir yıkanmalıdır.
Kaynak: http://www.haberturk.com/saglik/haber/710969-astim-ataklarinda-tetigi-ceken-tek-faktor-allerjenler-degil