Omurgayı Yakalayan Romatizmal Hastalıklar

Bel ve boyun fıtığı dışında da bel ve boyunda ağrılara yol açan başka hastalıklar da vardır. Bunların başında romatizma kazanç. Bazı romatizma tipleri omurgayı tesirler …

Bel ve boyun fıtığı dışında da bel ve boyunda ağrılara yol açan başka hastalıklar da vardır. Bunların başında romatizma kazanç. Bazı romatizma tipleri omurgayı tesirler ve genetik yolla evvelki kuşaklardan alınır. Ama kalıtsal bir irtibatın varlığı, sizde görülen hastalığın kesinlikle çocuklarınızda görüleceği anlamına gelmez. Bir bireyde belli bir romatizma tipine özgü gen bulunsa da, asla romatizma bulguları büyümeyebilir.

Ankilozan spondilit
Ulus arasında Prof Ahmet Mete Işıkara ve Suna Pekuysal hastalığı olarak öğrenilir. “Kaynaşma” ankiloz ve “omur irini” spondilit anlamındaki kelimelerden türetilmiş olan ismi, bu hastalığı oldukça iyi tanımlar. Ankilozan spondilit kalça, omuz, kaburga, bel ve ensede sertlik ve ağrıya, kemiklerin birbiriyle kenetlenip kaynaşması neticesinde omurganın elastikliğini yitirmesine yol açar. Şayet ankilozan spondilitli bir akrabanız varsa, bu hastalığa tutulma tehlikeniz çoğalır. Hastalık genellikle 30’lu yaşlarda büyür ve erkeklerde daha çok görülür. Tanıda gecikme çoğu zaman ciddi hasra yol açar. Anne ya da babada ankilozan spondilit varsa, çocukların bu geni taşıma ihtimali yüzde 25-50 dolayındadır. Gen irsiyet yoluyla geçmişse, hastalığın büyüme ihtimali onda birdir.

Ankilozan spondilit yavaş yavaş ilerler ve rehabilitasyon edilmezse sonunda tam omurga kaynaşıp “yekpare” gidişata gelebilir. Bulgular arasında kronik bel ağrısı, soluk alındığında göğsün genişlemesi ve arkaya doğru hareket maharetini giderek yitirmesi, omurgayı leğen kemiklerine bağlayan sakroiliyak sağrı-böğür eklemlerinde röntgen filmlerine tespit etilebilir bozulmalar, yüksek sedimantasyon sürati ve romatoit etmenin yokluğu sayılabilir. HLA-B27 doku antijeni arandığında genellikle pozitif çıkar. Rehabilitasyon için bir yandan cerahat giderici ilaçlar kullanılırken, bir yandan da germe ve eklem açma hareketlerini içeren egzersizler yapılır. Hastalığın kaburgaları etkileyip soluk almayı sınırlamasını önlemek açısından, bedeni doğru konumlarda yakalamanın büyük ehemmiyeti vardır. Gece uyurken yüksek yastıklar kullanılmamalıdır. Uyku sırasında başın yüksekte yakalanması, hastalıktan zati etkilenmiş boyun omurlarının kalıcı şekilde çarpık kalma olasılığını çoğaldırır. Hekim ayrıca sigarayı vazgeçmenizi isteyecek, kullanmanız için kortizon kapsamayan antienflamatuar ilaçlar özellikle indometasin verecektir. Şayet bu hastalık erken yarıyılda tanınırsa rehabilitasyonu oldukça gülümseyicidir. Bu sebeple özellikle anne ve babaların bedenini öne doğru eğik yakalayan ergenlik çağındaki çocuklarını kesinlikle hekime götürmeleri gerekir. Hastalık ilerlerse geri dönüş çok güçtür. Her ne kadar Almanya’da bu mevzuda bir aşı geliştirilmişse de tıbbi açıdan bütün olarak onaylanmamıştır. İlerlemiş olaylarda son zamanlarda piyasaya sürülen infoksilab kapsayan ilaçlar kullanılabilir. Ama bu ilaçlar pahalı ve yan tesirleri fazla olan ilaçlardır. Bu sebeple erken teşhis için dikkatli olunmalıdır

Cerahatli bağırsak hastalığı artriti
Cerahatli enflamatuar bağısak hastalığı, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi bağırsak sorunlarına içerir. Ülseratif kolitlilerin % 10, Crohn hastalığı olanların % 20 kadarı ilişkili iki romatizma tipinden birine tutulmaktadır. Bunlardan biri ankilozan spondolite benzeyen bir omurga romatizması tipidir. Öbürü ise daha çok el, diz ve dirseklerde sabahları ağrı ve katılığa yol açar. Cerahat giderici ilaçlar kullanmaya ve doğrudan bağırsak hastalığını daha iyi teftiş altına almaya direnen bir rehabilitasyon uygulanır.

Sedefli romatizma psoriyatik artrit
Tıp dilinde psoriyaz sınan sedef hastalığını öğrenirsiniz. Tende şişme, kızarma ve genellikle kullanmayla kendini muhakkak eden bu hastalık, her on hastanın birinde muhtemelen romatizmaya da yol açar. Sedefli romatizma eklemlerin ağrımasına neden olursa da, genellikle bu eklemlere işlevsiz hale getirmez. Rehabilitasyon için aspirin gibi cerahat gidericiler ve bazen başka ilaçlar kullanılır, hareket aralığını gözeten egzersizler yapılır. Sedefli romatizmada genellikle bedenin her iki yanındaki aynı bölgeler etkilenmez. Ciddi olaylarda el ve ayak parmakları sosise eş şekilde şişebilir. Yapılan tahlillerde romatoit etmenin olumsuz, sedimantasyon süratinin yüksek olduğu görülür; ürik asit seviyeyi yüksek çıkabilir. Röntgen filmi hekimin eklem yada kemik zararı olan bölgeleri görmesini sağladığından bereketlidir.

Reiter belirtiyi
Genellikle erkeklerde görülen bu romatizma tipi, cinsel yolla bulaşan üretrit idrar yolu irini gibi bazı hastalıklara ya da şiddetli ishale yol açan dizanteri gibi bir mide-bağırsak enfeksiyonuna tepki olarak büyür. Buna reaktif tepkisel artrit de denir.

Zira eklemler bedende iltihaplanmayı başlatan enfeksiyona tepki gösterir. Bulgular genellikle cinsel birleşmeyle bulaşan idrar yada faize yolu enfeksiyonlarından enfeksiyona bağlı olarak genellikle sık idrara çıkılır ve idrar yaparken yanma sezilir ya da mide-bağırsak meselelerinden bir-dört hafta sonra ortaya çıkar. Diz, bilek ya da ayaklardan biri duyarlılık kazanır ya da şişer. Ateş ve kilo kaybına sık tesadüfülür. Kaburgalarda, sırtta, belde, topukta ve Aşil tendonunda ağrı dinlenebilir. Ayrıca gözlerde şişme ve kızarma, döküntü ve idrar yolu irini gibi bulgular sayılabilir. Hekim tetkike, kan analizlerine ve röntgen filmine sabrederek Reiter belirtiyi tanısına varır. Bu hastalıkta çekilen filmler sakroiliyak eklem etrafındaki kemik meselelerini ortaya koyar. Bazı olaylarda antibiyotikler bereketli olabilir. Öbür gidişatlarda ise hastanın dinlenmesi, ağrıya karşı kortizon kapsamayan antienflamatuar ilaçlar ve bazen ten meseleleri için kortikosteroitler kullanması gerekir.