Gebelikte Sitomegalovirus CMV Enfeksiyonları

Sitomegalovirüs Cytomegalovirus, CMV herpes ailesinden bir virüstür. Bu aileye dahil olan öbür virüsler uçuğa neden olan herpes simplleks virüsü ile su çiçeğine neden olan virüstür. Tüm …

Sitomegalovirüs Cytomegalovirus, CMV herpes ailesinden bir virüstür. Bu aileye dahil olan öbür virüsler uçuğa neden olan herpes simplleks virüsü ile su çiçeğine neden olan virüstür.

Tüm coğrafi bölgelerde bulunan bu virüsün neden olduğu enfeksiyon en sık karşılaşılan enfeksiyonlardan birisidir. Amerika Birleşik Devletlerinden her 100 şahıstan 50 ile 85′inin 40 yaşına gelinceye kadar bu virüsle temas edip enfekte olduğu varsayım edilmektedir.

CMV aynı zamanda anneden karnındaki bebeğe bulaşan enfeksiyonlar arasında da en sık karşılaşılanlardan birisidir. Amerika Birleşik Devletlerinde doğan her 100 bebekten 1′inde CMV enfeksiyonu görüldüğü ve CMV’nin en sık karşılaşılan konjenital enfeksiyon olduğu kabul edilmektedir.

Gelişmekte olan ülkelerde ve düşük sosyoekonomik seviyeye sahip cemiyetlerde daha sık görülür.

CMV enfeksiyonları primer ilk defa geçirilen ya da rekürren yineleyen enfeksiyonlar biçiminde görülebilir.

Şahıs enfeksiyona tutulup akut yarıyılı atlattıktan sonra tüm herpes grubunda olduğu gibi virüs bedende herhangi bir bölgede yerleşir ve senelerce suskun kalır. Buna karşılık hastalığın yinelemesi son derece enderdir ve genellikle ilaç kullanımı ya da sistemik hastalık sebebi ile AIDS gibi bağışıklık sisteminin ileri derecede baskılandığı vaziyetlerde yine aktive olur. İnsanların büyük kısmında mesele yaratmadığı için CMV enfeksiyonları ehemmiyetli hastalıklar grubuna dahil edilmez.

Öte yandan hastalığın ciddi tesirler ortaya koyabileceği bazı tehlike grupları vardır. Bunlar:

Annesinde etkin enfeksiyon olan doğmamış bebekler
Çocukların yoğun olarak bulunduğu anaokulu, mektep gibi yerlerde çalışan bayanlar
Organ nakil hastaları ya da AIDS hastaları gibi bağışıklık sisteminin ileri derecede baskılandığı bireyler
Bulaşma yolları
CMV enfeksiyonları çocuklar da dahil olmak üzere her yaştan bireyi etkileyebilir. Genelde çocuklardan erişkinlere bulaşan bu virüs idrar, tükrük, gözyaşı, semen ve süt gibi beden akışkanlarında da bulunduğundan dolaysız temas yolu ile yayılır. Semende ve vajinal akışkanlarda da bulunduğundan cinsel ile de bulaşması mümkündür. Çok seyrek kan nakli sırasında da bulaşma gerçekleşebilir. Ehemmiyetli bulaşma yollarından biri de hamile bir bayandan karnındaki bebeğe bulaşmasıdır.

Enfeksiyon geçirildikten sonra bağışıklık yanıtı oluşur ancak bu yanıt bütün bir yanıt değildir ve suçiçeği, kabakulak gibi öbür pek virüs enfeksiyonundan değişik olarak birkez enfeksiyonu geçirmek yine geçirilmeyeceği garantisini vermez. Ancak burada değişik olarak aynı virüsle yine karşılaşıldığında yeni bir enfeksiyon olmaz. Şahısta var olan ve suskun latent bekleyen enfeksiyon etkin hale gelebilir.

Bulaşmada temel yol beden akışkanları ile dolaysız temastır. Bu temas ile alınan virus ağız ya da burun mukozasına girer ise hastalık bulaşır. Bu sebeple enfekte olduğundan kuşku edilen bireylerin beden akışkanları ile temas ettikten sonra elleri yıkamak bulaşmayı büyük miktarda önler. Misalin bir çocuğun alt bezini değiştirdikten sonra elleri iyice yıkamak çok tesirli bir korunma usulüdür.

Bulguları
CMV enfeksiyonları genelde herhangi özgün bir bulgu vermeden geçirilir. Çoğu zaman şahıs herhangi bir enfeksiyon geçirdiğini kavramaz. En sık karşılaşılan yakınmalar üst solunum yolu enfeksiyonlarına eş. Boğaz sızısı, hafif ateş, yaygın adale ve eklem sızısı ile halsizliktir. AIDS gibi bağışıklık sistemi baskılanmış şahıslarda ise görme bozukluğu gibi ciddi tesirler ortaya çıkabilir.

Tanı
CMV tanısı kanda yapılan serolojik testler ile konur. Kanda CMV’ye karşı oluşmuş antikorların varlığı aranır. Akut etkin enfeksiyonu düşündüren antikorların varlığında ise seri tahliller yapılarak çoğalış olup olmadığı araştırılır. Kanda immmunglobulin G IgG varlığı ise daha evvelden virüs ile karşılaşıldığı ve bağışıklık oluştuğu anlamına gelir. Ancak bu bedellerdeki 4 katlık çoğalış da enfeksiyon tanısı koydurur.

Gebelikte primer CMV enfeksiyonu
Anne adayında primer CMV enfeksiyonunun görülme ihtimali %0.4-0.7 arasındadır. Anneden bebeğe geçiş ise farklı çalışmalarda %24-75 arasında olup vasati %40 olarak kabul edilmektedir. Gebelik sırasında enfekte olan fetuslarda konjenital CMV enfeksiyonu varlığından söz edilir.

Enfekte olan %40 bebeğin yalnızca %10′unda konjenital CMV enfeksiyonuna bağlı bulgular ortaya çıkar. Bir başka deyişle gebelikleri sırasında primer CMV enfeksiyonu geçiren her 100 anne adayından yalnızca 4′şöhretin bebeğinde problem görülürken 36′sında doğum anında mesele yaşanmaz. .

Etkilenmiş yenidoğanda genel bir enfeksiyon vardır. En sık etkilenen organlar beyin, gözler, karaciğer, dalak, kan ve tendir. Beyinde kalsifikasyonlar, kafanın klasikten ufak olması mikrosefali, karaciğer ve dalakta sihrime sık karşılaşılan bulgulardır. Bu bebekler destekleyici rehabilitasyonlarla hayatlarını sürdürürler ancak %80-90′ında hayatlarının ilk seneleri içinde uzun yarıyıl tesirler ortaya çıkar.

Uzun yarıyıl tesirleri arasında ise duyma kaybı, akıl geriliği, gelişme geriliği ve görme bozuklukları sayılabilir.

Doğum sırasında bulguların görülmediği %90 bebeğin yukarıyadaki misaldeki 36 bebek ise %10-15′inde uzun yarıyıl tesirler ortaya çıkabilir.

Gebelikte yineleyen enfeksiyon
Gebelikte yineleyen CMV enfeksiyonu görülme ihtimali primer enfeksiyon görülme ihtimalinden çok daha fazladır ve %1-14 arasında karşılaşılır. Buna karşılık rekürren enfeksiyonların bebekte konjenital enfeksiyona yol açma tehlikeyi çok daha düşük olup %0.2-2 arasında değişmektedir. Buna paralel olarak konjenital CMV enfeksiyonu olan bebeklerin de sedece %1′inde bulgular ortaya çıkar. Ancak primer enfeksiyonda da söz mevzusu olan %10-15′lik uzun yarıyıl tesir tehlikeyi yineleyen enfeksiyonlarda da mevcuttur.

Anne adayından bebeğe CMV bulaşma tehlikeyi mevzusunda gebelik yaşının herhangi bir tanımlayıcı bedeli yoktur. Ancak 20. haftadan evvel olan bulaşmalarda problem ortaya çıkma tehlikeyi daha yüksektir.