Dünya Kalp Günü

2000 senesinden bu yana kutlanan Dünya Kalp Günü’nde kalp hastalıkları ve kalp krizinin sebeplerine dikkat çekilerek, çocukluktan itibaren hangi ihtiyatların alınacağı mevzusunda cemiyetin bilinçlendirilmesine çalışılıyor. Tüm dünyada sıhhatli hayata müteveccih faaliyetlerin teşvik edildiği etkinliklerle kutlanan Dünya Kalp Günü’nde, her sene hastalıkla alakalı ehemmiyetli bir noktaya dikkat çekiliyor.

Türkiye’de Takribî 3 Milyon Koroner Kalp Hastası Var

Türkiye’de her 7 şahıstan 1’i kalp krizi tehlikesiyle karşı karşıya. Türkiye’deki toplam koroner kalp hastası rakamı 2.8 milyon ve her sene 170 bin birey koroner kalp hastalığı sebebiyle yaşamını kaybediyor. Türkiye’deki vefatların % 43’ü koroner kalp hastalığına bağlı olarak asıllaşıyor. Uzmanlar sıhhatli ve mutlu yaşamak için öncelikle doğru beslenmek gerektiğini dikkat topluyorlar.

Kalp hastalıkları sadece erişkinleri değil çocukları da tehdit ediyor. Bugün dünyada 155 milyon çocuk obezite meseleyi yaşıyor. Çocukların bu meseleyi aşabilmeleri, sıhhatli beslenmeleri ve gelecekte kalp hastalıklarına tutulmamaları için en ehemmiyetli rol ailelerine düşüyor.

10 Milyon Şahsın Makûs Kolesterol LDL Oranı Yüksek

Makûs kolesterol olarak da belirlenen LDL kolesterol düzey yüksekliği, koroner kalp hastalığına ait ana tehlike etmenleri arasında yer alıyor. Türkiye’de yetişkin erkeklerin yüzde 30.5’i, bayanların yüzde 38.1’inde LDL kolesterol düzeyi yüksek bulunuyor. Bu da takribî 10 milyon şahsın LDL kolesterol düzeyinin yüksek olduğu anlamına geliyor.

Araştırmalar, koroner kalp hastalığı tehlikesini gösteren öteki bir ölçüm olan toplam kolesterol ile HDL iyi kolesterol düzeylerinin oranı da Türkiye’de yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Bu oran yetişkin erkeklerin yüzde 37’si, bayanların yüzde 32’sinin yüksek tehlike taşıdığını işaret ediyor. Araştırmalar, kan kolesterol düzeyinin yüzde 10 düşürülmesinin kalp hastalığı tehlikesini yüzde 12-20 eksilttiğini ortaya koyuyor.

Peki, koroner kalp hastalığının en ehemmiyetli bulgusu olan kolesterol hakkında neleri öğrenmemiz gerekiyor?

Kolesterol Nedir?

Kolesterol, bedenimizdeki tüm hücrelerde bulunan yağ eşi bir maddedir. Bedenimizin doğru çalışması için kolesterole gereksinim vardır. Bedenimizde de kolesterol üretilir. Kolesterol; bazı hormonlar, D vitamini ve yediklerimizi hazmetmemize dayanakçı olan bazı maddeleri üretmek için hammadde olarak kullanılır. Yediğimiz bazı gıdalarda da bulunur.

LDL kolesterol: “Makûs kolesterol” olarak da öğrenilir. Kandaki seviyesi ne kadar yüksekse koroner kalp hastalığına KKH tutulma ihtimaliniz de o kadar yüksektir.HDL kolesterol: “İyi kolesterol” olarak da öğrenilir. Kandaki seviyesi ne kadar yüksekse koroner kalp hastalığına KKH tutulma ihtimaliniz o kadar düşüktür.

Kolesterol Neden Yükselir

Kandaki kolesterol düzeyini etkileyen bir hayli etken vardır. Bunlardan kimilerini hakimiyet edebilirsiniz, kimilerini ise edemezsiniz.Hakimiyet edemeyeceğiniz etkenler irsiyet, cinsiyet ve yaşınızdır.Kalıtsal etkenler: Aile içinde sonraki kuşaklara genetik olarak aktarılan bazı hastalıklar vardır. Bu hastalıklarda şahsın makûs kolesterolü yapısal olarak çok yüksektir ve erken yaşta kalp krizi geçirebilir.Cinsiyet: Erkeklerde kolesterol düzeyi bayanlardan düşüktürYaş: Bayanlar ihtiyarladıkça kolesterol düzeyleri yükselir.Hakimiyet edebileceğiniz etkenler ise beslenme stiliniz, kilonuz ve aktivitelerinizdirBeslenme: Doymuş yağlar kolesterolünüzü yediğiniz her şeyden daha çok yükseltir. Trans yağlar ve hayvansal kaynaklı gıdalar da tereyağı, yağlı et, bütün yağlı peynir gibi kolesterolünüzü yükseltir.Kilonuz: Fazla kilolu olmak makûs kolesterolü artırır, iyi kolesterolü eksiltir ve toplam kolesterolü yükseltir.Egzersiz gidişatınız: Kumpaslı egzersiz yapmazsanız kilo alabilirsiniz. Yağlanmaya bağlı olarak makûs kolesterolünüz çoğalabilir. Kumpaslı egzersiz iyi kolesterolünüzü yükseltmenize dayanakçı olabilir.

Nebatsal Sterollerin Kalp Damar Sıhhatine Etkisi

Nebatsal steroller kolesterol oranını düşürmeye; düşük kolesterol kalp ve damar sıhhatinin korunmasına dayanakçı olur. Nebatsal sterollerin kan kolesterolünü düşürdüğü 1950’lerden beri öğrenilmektedir. İnsan perhizinin natürel bileşenleri olan nebatsal steroller, nebatsal yağlarda çoğunlukla çok düşük ölçülerde bulunurlar. Günlük olarak harcanan elma, brokoli, havuç, buğday ekmeği gibi pek çok yiyecekte çok düşük ölçülerde nebatsal sterol natürel olarak bulunur. Ancak faal kolesterol düşüşünün sağlanması için günde 5-15 gr gibi yüksek ölçülerde alınmaları gerekir. Ancak sterollerin çözünmesi için yağ gerekir.

Beslenme Alışkanlıklarınızı Gözden Geçirin

Daha az hayvansal doymuş yağ harcayın, etten görebildiğiniz yağları ve tavuğun tenini ayırın.Daha az hazır bisküvi, pastane mahsulü, kek, şeker, şekerli ya da fazla tuzlu besin, abur cubur harcayın.Yağsız veya yarım yağlı süt, az yağlı yoğurt ve az yağlı peynir gibi, düşük yağ kapsayan günlük mahsulleri seçim edin.Haftada en az bir kere yağlı balık, bol bol meyve, sebze ve baklagil harcayın mercimek ve fasulye gibi.Makarna, pirinç, ekmek, buğday, patates ve mısır gevreğinden oluşan nişastalı gıdaları, kumpaslı olarak harcayın.Günde en az 1.5 litre akışkan su, meyve suyu, süt almayı hedefleyin.Yemek pişirirken veya sofrada yemeğe ilave ettiğiniz tuz ölçüsünü eksiltin.