Sigara İçen Anne Adaylarına Uyarı

Mersin Üniversitesi MEÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Azası Yrd. Doç. Dr. Cengiz Özge, annenin hamilelikte sigara içmesinin, çocuklarda dikkat yetersizliği ve …

Mersin Üniversitesi MEÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Azası Yrd. Doç. Dr. Cengiz Özge, annenin hamilelikte sigara içmesinin, çocuklarda dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi hastalıklara neden olabileceğini söyledi.
Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Azası Yrd. Doç. Dr. Cengiz Özge ve Çocuk Psikiyatristi Ana Bilim Dalı Öğretim Azası Doç. Dr. Fevziye Toros, çocuk ve ergenlerde dikkat yetersizliği ve hiperaktivite fazla hareketlilik bozukluğu ile sigara ilişkisini inceledi. Yapılan araştırmaya göre, annenin hamilelikte sigara içmesinin, dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğu için tehlike oluşturduğu ortaya çıktı.

Yrd. Doç. Dr. Cengiz Özge, dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğunun, sebebi bilinmez heterojen bir bozukluk olduğunu ifade etti. Bu hastalığın, çocukluk çağı ve ergenlikte en yaygın görülen ruhsal bozukluklardan biri olduğunu ifade eden Özge, bozukluğun, mektep çağı çocuklarının yüzde 3 ile 10 unda görüldüğünü belirtti. Özge, “Sigara ve öbür bozukluklar arasındaki ilişki ile alakalı araştırmalar uzun senelerden beri yapılmaktadır. Bu çalışmanın emeli, dikkat yetersizliği hiperaktivite bozukluğu ile annenin hamilelik sırasında sigara içmesi, anne ve babanın sigara alışkanlığı, çocuğun sigara dumanına maruz kalıp kalmadığı, ebeveynlerin eğitim ve kazanç seviyeleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir” dedi.

Yaşları 6-15 arasında olan 125 dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergen grubu, rastgele bir ruhsal bozukluğu olmayan 75 çocuk ve ergen ile ebeveynler üzerinde yapılan araştırmada, bilgilerin, çocuk ve ergen psikiyatri polikliniğinde bir uzman tarafından demografik etmenler ve ebeveynlerin sigara içmeyle alakalı özelliklerini kapsayan yapılandırılmış sual listesiyle elde edildiğini belirten Özge, araştırma neticelerine göre, dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğuyla annenin hamilelik sırasında sigara içmesi, annenin sigara içiyor olması ve pasif içicilik arasında anlamlı bir ilişki tespit etildiğini kaydetti. Dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğuyla kazanç seviyeyi ve babanın sigara içiyor olması arasında istatistiksel olarak bir ilişki tespit etilmediğini de belirten Yrd. Doç. Dr. Cengiz Özge, yeniden bu çalışmadan elde edilen bilgilerle, annenin hamilelikte sigara içmesi ve çocuğun sigara dumanına maruz kalmasının dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğu için ehemmiyetli bir tehlike etkeni olduğu neticesine varıldığını söyledi.

Dikkat Yetersizliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda Temel Bulgular
Dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğunun; dikkat yetersizliği, fazla hareketlilik ve güdüsellik olmak üzere 3 temel bulgusu olduğunu ifade eden MEÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Azası Yrd. Doç. Dr. Cengiz Özge, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bir şahısta dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğunun varlığından söz edebilmek için bu bulguların 7 yaştan evvel başlamış olması, ev ve mektep gibi birden fazla civarda görülüyor olması, en az 6 ay olmak üzere aralıksız olması ve şahsın günlük hayatını etkileyecek ebatta olması gerekir.

Dikkat yetersizliği kriterleri; emin bir işe ya da oyuna dikkatini vermekte zorlanmak, dikkatin kolayca bölmesi, ilgisiz yanılgıların yapılması, başlanılan işi tamamlayamama, kendisiyle konuşulurken dinlemiyormuş gibi görünme, görev ve faallikleri tertip etmekte zorlanma, ev ödevi, mektep etkinlikleri gibi yoğun zekâsal mücadele gerektiren işleri yapmaktan sakınma, aktiflikler için gereken eşyaları kaybetme ve günlük faalliklerde unutkanlık olarak tanımlanmıştır. Bunlardan en az 6 sının, en az 6 aydır, birden fazla civarda görülüyor olması vaziyetinde dikkat yetersizliği olabileceği düşünülür.

Hiperaktivite, ferdin yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayacak şekilde hareketli olmasıdır. Uzun vakit yerinde oturamama, otururken elin ayağın kıpır kıpır olması, afaki yere sağa sola koşturma, eşyalara tırmanma, serinkanlıca oynamakta zorlanma, aralıksız hareket halinde olma ve çok konuşma gibi bulgularla kendini gösterir. Güdüsellik ise, genel olarak ferdin kendini hakimiyet edebilmesinde mesele olmasıdır. İvedicilik, istekleri erteleyememe, söz kesme, düşündüğünü hemen yapma, usuna geleni geldiği anda söyleme, sırasını beklemekte eforluk sürükleme gibi bulgularla kendini gösterir.”

Dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğunun 3 değişik tipte görüldüğüne işaret eden Özge, “Birincisinde dikkat yetersizliği bulguları ön tasarıdadır, fazla hareketlilik ve güdüsellik ya yoktur ya da tanı alacak kadar şiddetli değildir. İkinci tip dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğunda fazla hareketlilik ve güdüsellik bariz olarak vardır, dikkat yetersizliği bulguları vardır, ancak tanı alacak kadar şiddetli değildir. Birleşik tip denilen üçüncü tipte ise hem dikkat yetersizliği hem de fazla hareketlilik ve güdüsellik bulguları tanı alacak kadar şiddetlidir.

En sık olarak görülen tip birleşik tiptir. Dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğunun sebebi kesin olarak öğrenilmemekle beraber mesul olduğu düşünülen bazı faktörler vardır. İrsiyet ve genetik nedenler, çevresel faktörler ile beyindeki yapısal ve işlevsel değişiklikler dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğunun sebepleri olarak sayılabilir. Çevresel faktörler dolaysız olarak dikkat yetersizliği ve hiperaktivite bozukluğuna neden olmaz. Yalnızca genetik olarak yatkınlığı olan fertlerde tehlikeyi artırır” biçiminde konuştu.