İmtihan tasası nedir? Çocuklarda imtihan derdinin belirtileri ve başa çıkma yolları

Sınav hazırlığı, öğrenciler için ağır bir bilgi edinme sürecinin yanında değerli bir “duygusal yük” manasına gelmektedir. Bu süreçte ortaya çıkan imtihan derdi denetim edilemediğinde; öğrencinin bilgi seviyesinden bağımsız olarak, akademik performansı olumsuz etkilenebilir.

Çocuklarda okul muvaffakiyetini etkileyen en değerli faktörlerden birisi olan imtihan tasası, denetim altına alınmadığında önemli sıkıntılara yol açabiliyor. İmtihan derdinin neden olduğu zihinsel ve fizikî aksilikleri tedbire konusunda, uzmanların önerdiği en tesirli yol, kaygının bastırılması değil, fark edilerek denetim altına alınmasıdır. 

Sınav tasasıyla başa çıkmak ve olumsuz tesirlerini ortadan kaldırmak için dikkat edilmesi gereken kıymetli noktalar:

• Başarıyı bilgisizlik değil, “Kaygı” gölgeliyor
• Sınav öncesi tasa fizikî belirtilerle performansı etkileyebiliyor
• Düzenli ömür alışkanlıkları ve planlı çalışma korkuyu azaltıyor
• Aileler ve öğretmenler öğrencilere anlayışla yaklaşmalı

DOĞRU NEFES TEKNİKLERİYLE TELAŞIN YÖNETİLMESİ MÜMKÜN

Derin nefes alma, gevşeme antrenmanları, içsel telkinler ve dikkat odağını soruya yöneltme üzere metotlar, derdin yönetilmesinde tesirlidir. Ayrıyeten imtihan sürecinde öğretmen ve ailelerin tutumu, öğrencinin ruhsal dayanıklılığı üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Destekleyici bir etraf, öğrencinin sırf muvaffakiyete değil, sağlıklı bir imtihan sürecine de odaklanmasını sağlar.

SADECE ZİHİNSEL DEĞİL FİZİKÎ BELİRTİLERE DE DİKKAT

Sınava yönelik tasa, birçok vakit yalnızca bilgi eksikliğinden değil; imtihanın manası, beklentiler ve kişinin kendisiyle ilgili kanılarından de kaynaklanabilmektedir.

Kaygı denetim edilebilir bir seviyede dikkat ve motivasyonu artırabiliyorken; denetim edilemediğinde hem fizikî hem de ruhsal sorunlara neden olabilmektedir. Mide bulantısı, kalp çarpıntısı, nefes darlığı üzere fizikî belirtiler hisseden; dikkati dağılan, özgüveni azalan öğrencilerin performansında düşüşler yaşanabildiği üzere; bilhassa imtihanın sonucu üzerinde fazla ağırlaşmak, felaket senaryoları kurmak ya da kendi yetersizliğine inanmak da korkuyu artıran etmenler ortasında yer almaktadır.

DÜZENLİ ÖMÜR VE PLANLI ÇALIŞMA ÇOK ÖNEMLİ

Unutulmamalıdır ki; imtihan sürecinde başarılı olabilmek için sırf akademik bilgi kâfi değildir. Öğrencinin zihinsel ve duygusal olarak istikrarda kalması da en az bilgi kadar ehemmiyet taşımaktadır. Bu nedenle imtihan öncesi devirde tertipli uyku, istikrarlı beslenme, kâfi su tüketimi ve ekran müddetinin sonlandırılması üzere temel ömür alışkanlıklarının korunması gerekmektedir. Ayrıyeten, çalışmanın plansız ve denetimsiz formda değil; gayelere bölünerek yapılması, öğrencinin imtihan sürecine hâkimiyetini artırırken, korku seviyesini de azaltmaktadır.

EN TESİRLİ YOL: FARK ETMEK VE YÖNETMEK

Duygularla baş edebilme maharetlerinin gelişmesi bu süreçte başka bir değer taşır. Telaşın bastırılması değil, fark edilerek denetim altına alınması gereklidir. Derin nefes alma, gevşeme antrenmanları, içsel telkinler ve dikkat odağını soruya yöneltme üzere metotlar, derdin yönetilmesinde tesirlidir. Bu süreçte öğrencilere, imtihanın “kişiliklerini ya da hayat kıymetlerini belirleyen” bir öge olmadığının; sırf mevcut bilgilerinin değerlendirildiği bir araç olduğunun sık sık hatırlatılması değerlidir.

AİLELER VE ÖĞRETMENLERE BÜYÜK VAZİFE DÜŞÜYOR

Sınav sürecinde öğretmen ve ailelerin tutumu, öğrencinin ruhsal dayanıklılığı üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Anlayışlı, itimat veren ve yargılamayan bir yaklaşım, öğrencinin kendine olan inancını pekiştirir. Destekleyici bir etraf, öğrencinin sadece muvaffakiyete değil, sağlıklı bir imtihan sürecine de odaklanmasını sağlar. Bu devirde ruh sıhhatini koruyan yaklaşımlar, öğrencilerin sadece sınavı değil, ömrü da sağlıklı biçimde yönetmesini mümkün kılmaktadır