Diyarbakır’ın tescilli ‘Kişnişli Kolyesi’ni yapan 5 usta kaldı! Artık çırak yetişmiyor

Diyarbakır’da asırlık gelenek olan kişnişli kolye, kısa bir müddet evvel Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Coğrafik İşaret Tescil Dokümanı aldı. Lakin bir elin parmağını geçmeyen usta sayısı ile gerçekleştirilen bu zanaatın geleceği tehlikede.

Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yaklaşık 20 gün önce Coğrafi İşaret Tescil Belgesi alan Diyarbakır’ın asırlık eseri “Kişnişli Kolye”, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Tescilli altın modelini elle yapan sadece 5 ustanın kalması ve çırak yetişmemesi zanaatın geleceği için kaygıları beraberinde getiriyor.

“YETİŞTİRECEK ELEMAN BULAMIYORUZ BU ZANAAT ÖLMESİN”

Yaklaşık 35 yıla aşkın bu işi yapan ve altın sürece ustası Ercan Eryavuz, Diyarbakır kişnişinin yüzyıllara dayanan bir eser olduğunun altını çizerek Ermenilerden ve Süryanilerden kendilerine kadar ulaşan bir eser olduğunu belirtti. 

Bir sıra kolyenin oluşumu 700 modülden oluştuğunu söyleyen Eryavuz, “3-5 bin modüle kadar gidiyor. Model değiştikçe eserlerin modülü da değişiyor. Gelecek kuşak için kadim bir mirastır. Bu hususta eleman yetiştiremiyoruz, bulamıyoruz. Bu zanaatın ölmesini istemiyoruz. Şu an Diyarbakır’da bunu yapan usta sayısı benimle bir arada 5 kişi vardır. Onun dışında Diyarbakır’da kişnişi elle yapan ustalarımız yok” diye konuştu.

“TEK SIRA BİR KOLYENİN YAPILMASI ORTALAMA 2 GÜN SÜREBİLİYOR”

Gençlerin bu mesleğe yönelmediğini söyleyerek sitem eden Eryavuz, “Nedeni, daha evvel mesleğe eleman yetiştiremedik. Aileler, çocuklarının mali fikrinden ötürü mesleğe yönelmiyor. Tescil edildikten sonra daha dikkat etmeye çalışıyoruz. Tek sıra bir kolyenin yapılması ortalama 2 gün sürebiliyor. Zira hepsi el işi. Bir sıra kolyenin bugün ortalama fiyatı 22 bin civarında. Şu, takısı, kolyesi, küpesiyle ortalama 110 bin civarı” sözlerini kullandı.

“BİZ DE USTAMIZ ÜZERE USTA OLMAK İSTİYORUZ”

11 yıldır burada olduğunu, çabucak hemen hepsini öğrendiğini anlatan kalfa Kadir Özdemir ise “Baskıları kaynakla birleştiriyoruz. Bunları sonra kaynatıyoruz. Bunları daha sonra kolyelere takıyoruz. Sonra eser bu türlü oluyor. Bizde ustamız üzere usta olmayı istiyoruz. Zira onun elinde yetişiyoruz. Bizde ondan gördüklerimizi gelecekte çırakları eğitmek isteriz” diye konuştu.