Çocuklarda bahar alerjisi: Alerjik rinit belirtileri ve korunma yolları

Havaların ısınmasıyla tabiatta yaşanan hareketlenmeler ve çiçek açmaya başlayan ağaçlar, alerjik rinit hadiselerinde da büyük bir artışa neden oldu. İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mahir İğde, hem yetişkinler hem de çocukları olumsuz etkileyen alerjik rinit belirtileri ve alerjik rinitten korunmanın yolları hakkında bilgiler verdi.

Bahar aylarının gelişiyle tabiatta büyük ve esaslı bir yenilenme süreci de başladı. Soğuk ve yağışlı günlerin akabinde tekrar çiçek açmaya hazırlanan ağaç ve bitkileri etrafa saçılan polenleri de, bu devirde “bahar gribi” yahut “saman nezlesi” olarak da bilinen bahar alerjileri birçok kişinin ömür kalitesini olumsuz etkilemeye başladı. Bahar ve yaz aylarının getirdiği hoşluklar kimi zorlukları beraberinde getirse de kolay tedbirlerle alerjik rahatsızlıkların önüne geçmek mümkün. Bilhassa polenlerin ağırlaştığı alerjik tepkiler, hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyebiliyor lakin bebekler ve çocuklar yetişkinlere nazaran daha hassas bağışıklık sistemine sahip oldukları için bahar alerjilerinden daha fazla etkilenebilirler.

İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mahir İğde, alerjik rinitin çocuklarda en sık rastlanan hastalıklardan birisi olduğuna vurgu yaparak, anne yahut babada alerjik bir durumun olması halinde çocuklarda da alerjik rinitin görülme mümkünlüğünün arttığını belirtiyor.

ALERJİK TEPKİLERİN ORTAYA ÇIKIŞI

Alerjik bir tepkinin temelinde bağışıklık sisteminin alerjene karşı verdiği çok reaksiyon yatar. 

İlk temas ve bağışıklık reaksiyonu: Beden, alerjenle birinci karşılaştığında çoklukla onu zararsız olarak algılar. Lakin bu birinci temas sırasında alerjene has IgE antikorları üretilir.

Histamin salınımı: Alerjenle tekrar karşılaşıldığında, evvelden üretilmiş IgE antikorları alerjeni tanır ve mast hücrelerine bağlanır. Bu durum, mast hücrelerinin histamin ismi verilen bir kimyasal unsur salgılamasına neden olur.

Alerjik tepkiler: Özgür bırakılan histamin, burun tıkanıklığı, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve sulanma, öksürük ve teneffüs zahmeti üzere tipik alerjik semptomlara yol açar.

BAHAR ALERJİSİNİN KAYNAĞI

Bahar alerjilerinin en bilinen nedeni polenlerdir. Bitkilerin üreme maksadıyla havaya saldığı bu mikroskobik tanecikler, teneffüs yoluyla bedenimize girdiğinde alerjik tepkilere neden olabilir. Polenlerin yoğunluğu mevsime nazaran değişiklik gösterir.

• Ağaç polenleri: Mart ve mayıs ayları ortasında ağır olarak görülür.
• Çimen polenleri: Mayıs ve haziran aylarında tesirini gösterir.
• Bitki ve çiçek polenleri: Yaz sonu ve sonbahar devrinde alerjik tepkilere yol açabilir.

Bahar alerjileri sırf polenlerden kaynaklanmaz. Mesken tozu akarları, küf sporları ve hayvan tüyleri üzere başka alerjenler de bu devirde alerjik tepkileri tetikleyebilir.

ÇOCUKLARDA BAHAR ALERJİSİNİN BELİRTİLERİ

• Burun akıntısı
• Burun tıkanıklığı
• Burunda kaşıntı
• Hapşırma
• Göz yaşarması ve kaşıntısı
• Geniz akıntısı
• Boğazda gıcık ve öksürük

Bu semptomların en yaygın alerjik rinit belirtileri olduğunu lisana getiren Prof. Dr. İğde, alerjik rinitin çocuklar üzerindeki olumsuz tesirlerine de dikkat çekiyor.

Burun tıkanıklığı nedeniyle uyku sıkıntıları yaşayan çocuklar, gündüz sersemlik, yorgunluk ve iştahsızlık üzere sorunlarla karşılaşabilir, bu durum okul muvaffakiyetlerini da olumsuz etkileyebilir. Uzun süren burun tıkanıklığı yüzde biçim bozukluklarına, kulak sorunlarına ve kronik sinüzite yol açabilir. Alerjik rinit, astım gelişimini tetikleyebileceği için erken teşhis ve tedavi büyük ehemmiyet taşır.

BAHAR ALERJİSİNDEN KORUNMA YOLLARI

Prof. Dr. Mahir İğde, alerjik rinitten korunmanın en tesirli yolunun alerjiye neden olan hususlardan uzak durmak olduğunu belirtiyor. Fakat alerjenlerden büsbütün kaçınmak her vakit mümkün olmayabilir. Bu durumda alınabilecek birtakım tedbirlerle alerji semptomlarını hafifletmek mümkündür.

• Polen yoğunluğuna dikkat edin: Polenlerin ağır olduğu saatlerde dışarı çıkmaktan kaçının ve meskende camları kapalı tutun.
• Temizlik tedbirleri alın: Konutunuzu sistemli olarak temizleyin ve polenlerin içeri girmesini engellemek için pencereleri kapalı tutarken havalandırın.
• Hava temizleyiciler kullanın: Meskeninizde hava temizleyici aygıtlar kullanarak havadaki alerjen ölçüsünü azaltabilirsiniz.
• Yatak ve yastık seçimine ihtimam gösterin: Kuş tüyü ve yün yerine pamuklu yahut sentetik yastık ve battaniyeler tercih edin. Alerjiye özel nevresim kadroları kullanmak da yararlı olabilir.
• Nem istikrarını koruyun: Odanızın nem düzeyini istikrarda tutmak için buharlı nemlendiriciler kullanabilirsiniz, lakin küf oluşumuna karşı dikkatli olun.
• Ev bitkilerine dikkat edin: Konut bitkilerinin köklerinde bulunan küfler alerjilere neden olabilir, bu nedenle konutunuzdaki bitki sayısını sonlu tutun.
• Dengeli beslenin: Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için istikrarlı ve az karbonhidratlı beslenmeye ihtimam gösterin.
• Dışarıda tedbir alın: Çimleri keserken yahut bahçe işleriyle uğraşırken polen maskesi kullanın.
• Araç içinde tedbir alın: Araç kullanırken camları kapalı tutun ve klima filtrelerini nizamlı olarak değiştirin.

SAĞLIK KURULUŞLARINA VE TABİPLERE BAŞVURUN

Özellikle astımı olan çocuklarda alerji belirtileri görüldüğünde vakit kaybetmeden doktora başvurulması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. İğde, çocuğunuzun alerjik rinit belirtilerinin şiddetli olması, uzun sürmesi, uyku sistemini yahut okul muvaffakiyetini olumsuz etkilemesi durumunda da bir uzmana müracaatınızı öneriyor.

Bahar alerjileri kronik bir durum olabilir ve tedavi edilmediğinde hayat kalitesini kıymetli ölçüde düşürebilir. Alınacak hakikat tedbirler ve gerektiğinde uzman dayanağı ile bahar aylarını daha sağlıklı ve konforlu geçirmek mümkündür.