Çocuklara sarsıntı nasıl anlatılır? Çocuklarda zelzele eğitimi
Zelzelelerin ne vakit olacağını evvelden kestirmek mümkün olmasa da yanlışsız bilgi ve eğitimle, çocuklarımızı ve kendimizi bu çeşit olayların olumsuz tesirlerinden kıymetli ölçüde koruyabiliriz. Sarsıntı konusunda bilinçlenmek ve gerçek davranışları öğretmek en büyük hazırlıktır.
Depremlerin ne vakit olacağını evvelden kestirmek mümkün olmasa da hakikat bilgi ve eğitimle, çocuklarımızı ve kendimizi bu cins olayların olumsuz tesirlerinden kıymetli ölçüde koruyabiliriz. Sarsıntı konusunda bilinçlenmek ve yanlışsız davranışları öğretmek en büyük hazırlıktır.
Doğanın güçlü bir olayı olan zelzele, yetişkinler için bile telaş verici olabilirken, çocuklar için çok daha ürkütücü ve anlaşılması sıkıntı bir durumdur. Onlara sarsıntısı anlatırken ve zelzele eğitimi verirken, hem gerçek bilgiyi aktarmak hem de onların duygusal dünyalarını korumak büyük kıymet taşır. Maksadımız, çocukları korkutmak değil, onları bilinçlendirerek mümkün bir zelzele anında ne yapmaları gerektiği konusunda hazırlıklı hale getirmektir.

ÇOCUKLARA SARSINTI ŞUURU AŞILAMAK
Okul öncesi çocuklar için zelzelesi, “yerin sallanması” üzere kolay ve somut tabirlerle anlatabilirsiniz. Daha büyük çocuklar için, zelzelenin nedenlerini basitçe açıklayabilir, fay sınırları ve yer kabuğu hareketleri üzere kavramlara değinebilirsiniz. Fakat teknik ayrıntılara boğmaktan kaçının.
Siz ne kadar sakin olursanız, çocuğunuz da o kadar inançta hissedecektir. Kendi korkularınızı onlara yansıtmamaya itina gösterin. Sarsıntıyla ilgili sorularını sabırla yanıtlayın ve kaygılarını küçümsemeyin. “Korkmakta haklısın, bu doğal bir olay lakin biz inançta olmak için neler yapabileceğimizi öğreneceğiz,” üzere sözlerle onları rahatlatın.
Depremle ilgili abartılı yahut yanlış bilgiler vermek çocukların daha çok korkmasına neden olabilir. Muteber kaynaklardan edindiğiniz yanlışsız bilgileri onlarla paylaşın. Bilhassa küçük çocuklar için sarsıntı anında yapılması gerekenleri oyunlar yahut kıssalar aracılığıyla anlatmak daha tesirli olabilir. Örneğin, “Saklanma Oyunu” oynayarak inançlı noktaları öğretebilirsiniz.
Depremle ilgili bilgileri ve yapılması gerekenleri farklı vakitlerde tekrarlayarak pekiştirin. Bu, bilgilerin kalıcı olmasını sağlayacaktır.

EVDE SARSINTI EĞİTİMİ NASIL OLMALI?
Ev, çocukların en inançta hissetmesi gereken yerdir. Bu nedenle meskende sarsıntı eğitimi vermek, onların muhtemel bir sarsıntı anında yanlışsız yansılar vermesini sağlamak açısından kritik değere sahiptir.
Güvenli noktaları belirleyin: Ev içinde sarsıntı anında saklanılabilecek inançlı noktaları birlikte belirleyin. Bunlar ekseriyetle sağlam bir masa yahut sıranın altı, yatağın yanı yahut iç duvar köşeleri olabilir. Bu noktaları onlara gösterin ve neden inançlı olduklarını açıklayın.
“Çök-Kapan-Tutun” hareketini öğretin: Deprem anında yapılması gereken en temel hareket olan “çök-kapan-tutun” konumunu uygulamalı olarak gösterin ve onlarla birlikte pratik yapın. Sarsıntı geçene kadar bu konumda beklemeleri gerektiğini vurgulayın.

Tahliye planı oluşturun: Evden inançlı bir halde nasıl çıkılacağını gösteren bir tahliye planı oluşturun. Bu planda, toplanma noktası üzere değerli ayrıntılar da yer almalıdır. Tahliye planını makul aralıklarla gözden geçirin ve tatbikatlar yapın.
Tehlikeli olabilecek eşyaları sabitleyin: Kitaplık, dolap, tablo üzere devrilme riski olan eşyaları duvara sabitleyin. Mutfakta ve öbür alanlarda düşerek ziyan verebilecek eşyaların yerlerini gözden geçirin.
İlk yardım bilgisi edinin: Temel birinci yardım bilgisi edinmek, zelzele sonrası mümkün yaralanmalara karşı hazırlıklı olmanızı sağlar. Çocuklara da kolay birinci yardım uygulamalarını yaşlarına uygun halde anlatabilirsiniz.
Aile irtibat planı yapın: Zelzele sonrası aile bireylerinin nasıl irtibat kuracağını belirleyen bir plan yapın. Telefon sınırlarının ağır olabileceğini düşünerek alternatif irtibat sistemleri (SMS, toplumsal medya vb.) belirleyebilirsiniz.
Deprem tatbikatları yapın: Makul aralıklarla (örneğin ayda bir yahut iki kez) meskende zelzele tatbikatları düzenleyin. Bu tatbikatlar, çocukların öğrendiklerini pekiştirmesine ve mümkün bir sarsıntı anında ne yapacaklarını otomatik olarak hatırlamalarına yardımcı olur. Tatbikatları eğlenceli hale getirmeye çalışın ve sonunda olumlu geri bildirimler verin.
EVDE ÇOCUKLARLA SARSINTI ÇANTASI HAZIRLAYIN
Deprem sonrasında birinci birkaç saat yahut gün boyunca muhtaçlık duyulabilecek materyalleri içeren bir zelzele çantası hazırlamak hayati değer taşır. Bu çantayı çocuklarınızla birlikte hazırlamak, onların bilinçlenmesine ve sorumluluk hislerinin gelişmesine katkı sağlar.

DEPREM ÇANTASINDA BULUNMASI GEREKENLER
- Su: Kişi başı en az 1 litre olacak formda sağlam ambalajlarda su.
- Yiyecek: Uzun ömürlü, bozulmayan ve besleyici besinler (konserve, kraker, kuru meyve vb.).
- İlk yardım çantası: Temel birinci yardım materyalleri (sargı bezi, antiseptik, ağrı kesici, yara bandı vb.) ve varsa tertipli kullanılan ilaçlar.
- Battaniye yahut uyku tulumu: Beden ısısını koruyacak hafif ve sıcak tutan gereçler.
- El feneri ve pil: Karanlıkta istikamet bulmaya yardımcı olacak el feneri ve yedek pilleri.
- Radyo (pilli): Haberleri ve duyuruları takip etmek için.
- Düdük: Yardım çağırmak için.
- Çok emelli çakı: Farklı muhtaçlıklar için kullanılabilecek bir araç.
- Hijyen materyalleri: Sabun, diş fırçası, diş macunu, tuvalet kağıdı, ıslak mendil üzere ferdî hijyen materyalleri.
- Önemli evrak ve para: Kimlik kartları, tapu, sigorta poliçeleri üzere değerli evrakların kopyaları ve bir ölçü nakit para.
- Çocuklar için özel eşyalar: Sevdikleri bir oyuncak, kitap yahut bir not defteri üzere onları sakinleştirecek ve oyalayacak eşyalar.
- İletişim bilgileri: Yakınlarının telefon numaraları ve adreslerinin yazılı olduğu bir kağıt.
DEPREM ÇANTASI HAZIRLARKEN DİKKAT
- Çantayı meskenin basitçe ulaşılabilir bir yerinde (örneğin, kapıya yakın bir dolapta) saklayın.
- Çantanın yükü, çocukların da taşıyabileceği kadar hafif olmalıdır.
- Su ve yiyeceklerin son kullanma tarihlerini nizamlı olarak denetim edin ve gerekirse yenileyin.
- Çantanın nerede olduğunu ve içinde neler olduğunu çocuklarınıza da anlatın.