Anne sütü ve sütün sağılması

Hazırlayan: Uzman Diyetisyen Şeniz Ilgaz Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sıhhati ve Aile Tasarılaması Genel Müdürlüğü Anne sütünün bazı gidişatlarda sağılarak bebeğe verilmesi gerekebilir. Özellikle sütü olduğu halde …

Hazırlayan: Uzman Diyetisyen Şeniz Ilgaz
Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sıhhati ve Aile Tasarılaması Genel Müdürlüğü

Anne sütünün bazı gidişatlarda sağılarak bebeğe verilmesi gerekebilir. Özellikle sütü olduğu halde bebeğinden ayrı kalması gereken anneler, çalışan anneler ya da rastgele bir sebeple sütünü bebeğine veremeyen annelerin desteklenmesi ve bilgilendirilmesi gerekir.

Süt sağılması şu gidişatlarda bereketlidir:
Tıkanık şiş memeyi hafifletmek,
Kanal tıkanıklığını ya da süt birikmesini rehabilitasyon etmek,
Çökük bir meme başından emmeyi bilene kadar bebeği beslemek,
Emmeyi tertip etmede güçlük sürükleyen bir bebeği besleme,
Memeyi istemeyen bir bebeği emmekten sevmeyi bilinceye kadar beslemek,
Düşük doğum ağırlıklı ve ememeyen bir bebeği beslemek,
Yeterli ememeyen bir hasta bebeği beslemek,
Anne ya da bebek hasta ise sütün kalanını gizlemek,
Annesi işe gittiğinde bebeği için süt vazgeçeceği zaman, Anne bebeğinden uzakta iken süt akmasını önlemek,
Bebeğin çok dolu bir memeyi almasını basitleştirmek,
Sütü doğrudan bebeğin ağzına sağmak,
Meme ucu ve meme etrafındaki kahverengi bölgeyi kurutmak ve yara olmaktan gözetmek.
Sütün sağılması, annenin emzirmeye başlamasına ya da bunu sürdürmesine dayanak gereken pek çok gidişatta bereketlidir. Tam emziren annelerin süt sağmayı bilmesi zorunludur. Böylece lüzum dinlediklerinde anneler ne yapacaklarını öğrenecekler ve gerek işe gittiklerinde gerekse bebeklerinden ayrı kalmaları gerektiğinde ve yukarıyadaki gibi pek çok sebeple karşı karşıya kaldıklarında sütlerini sağarak, süt yaradılışının ve emzirmenin aralıksızını sağlayacaklardır.
Elle sağma, sütü sağmak için en iyi yoldur.
Rastgele bir alet gerektirmez ve anne her yerde, her zaman yapabilir. Süt sağılmadan evvel ellerin iyice yıkanması çok ehemmiyetlidir.
Temel nokta her kadının sütünü kendisinin sağmasıdır. Zira başka birisi sınarsa ağrıyabilir.
Sağılan anne sütü, iyice yıkanmış ve kaynatılmış suda bekletilen pak bir geniş ağızlı fincan ya da kadehe sağılabilir.

Sütü sağmak için “elle sağma” dışında birkaç yöntem daha vardır. Bunlardan enjektör pompası ile sağma da yeniden annelere gösterebileceğiniz ve basitçe uygulanabilecek bir yöntemdir. Enjektör pompası lastik hazneli pompadan daha kullanışlıdır, arınılması ve steril edilmesi de daha basittir. Elektrikli pompalar ise genellikle sağlık kurumularda tercih etilir.

Şırınga Pompa İle Süt Sağma
Ağız kısmındaki lastiğin iyice bükülebilir gidişatta olduğundan emin olun,
Huni kısmını meme ucunun üstüne yerleştirin,
Hava sızıntısı olmayacak biçimde tüm etraf tenine sıkıca temas ettiğinden emin olun,
Dış silindir alta çekin, meme ucu huninin içine doğru çekilecektir,
Dış silindiri vazgeçip sonra yine alta çekin, 1-2 dakika sonra süt akmaya başlar ve dış silindirde birikir,
Süt akması durunca, lastiği hafifletin, sütü boşaltın ve vakayı tekrarlayın.

Bir anne ne sıklıkla sütünü boşaltmalı?
Sütün sağılma sebebine bağlıdır ama genellikle çocuk emmek istedikçe yapılmalıdır.

Anne sütünün yaradılışını ve devamını sağlayarak düşük doğum ağırlıklı ya da yeni doğmuş bir bebeği beslemek için,
Süt ilk günde, imkânlı ise doğumdan ilk altı saat içinde sağılmaya başlanmalı,
Süt, bebek istedikçe verebilecek ölçüde sağılmalı,
Hasta bir bebeğe yeterli sütü sağlamak için en az her üç saatte bir sağma yapılmalı,
Süt bir iki hafta sonra azılıyor gibi ise süt yapımını çoğaldırmak için süt bir iki gün sık her yarım saatte bir ya da saatte, geceleri ise en az her üç saatte bir sağılmalı,
Anne işe gittiğinde bebeğine süt vazgeçmek istiyorsa, işe gitmeden evvel olduğunca çok memeyi boşaltmalı, ayrıca işte de sağmalı,
İş yerinde süt akması ya da tıkanık meme yaradılışını önlemek için gerektiği kadar boşaltmalı.
Sağılmış Sütün Saklanması
Sağılmış süt kadehinin ya da kabının üstünü kapatılır. Evin en soğuk yerine konulur.
Süt bebeğe verilmeden evvel kaynatılmaz ya da ısıtılmaz. Isı sütteki bir hayli anti-mikrobik etkenleri yok eder.
Sağılmış anne sütü dışarıda inek sütünden daha uzun direnebilir, zira içinde antimikrobik faktörler vardır.
Sıcak abuhavada ve buzdolabı dışında dahi mikroplar sağılmış anne sütünde en azından 8 saat üremezler. Bebeğe bir iş günü süresince verilebilir. Buzdolabında ise 24 saat bozulmadan anne sütü saklanabilir.